Etiket: Kalb

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (21)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Bir sohbetinizde, “Herkes kendinden mesuldür” dediniz. Bunu açıklar mısınız?

Her kişi kendinden mesul. Kişi, Hakk’ın elçisinin dediklerine uymaz, kendi kafasına göre giderse, o incinir; onu incitmek Hakk’ı incitmektir. Peki ne olur? Şefaatini, gönlünü ondan çeker; gönül çekildi mi o kişi iflah olmaz.
Hazreti Mevlana ne diyor? “Minareden düş, parçan bulunur; gönülden düşersen, parçan bulunmaz.” Bir söyleriz, iki söyleriz, üç söyleriz, uymaz boş verirsen, demek ki buraya karşı sevgin, imanın, inancın yok.
Eğer kendini nefsi arzularına bırakırsan, Hakk’ın huzuruna hangi yüzle çıkacaksın? Derler ya ben dönerim, tövbe ederim. Dönemezsin, çünkü garantisi yok. Ömür nefesledir, başka bir şeyle değil.
Hazreti Mevlana diyor ki: “Bu beden bir mektuptur postalanmış Padişaha; layık ise postala, layık değil ise yenisini yaz; çünkü zaman az.”
Bir saat sonra var mıyız, yok muyuz, bilemeyiz. Öyleyse neden o dostla her nefeste hazır olmayalım? O bizi çok seviyor, sayıyor; yerine göre arkadaş, yerine göre nasihat sahibi bir ulu oluyor; her şey O. Nasıl ondan arka çeviririz? Her an bizim iyiliğimizi istiyor, bütün kötülüklerden koruyor. İnsanların nasıl üzüntülerde, sıkıntılarda olduklarını görüyorsunuz.
Galib Dede ne güzel söylemiş: “Aşıkta gam, keder neyler. Gam, keder halkı cihanındır.” Ehl-i iman sahibi üzüntülü olmaz. Çünkü iman ettiği yer çok güçlüdür, cihan güzelidir. Bütün o güzellerde ister erkek, ister kadın olsun, karşı tarafı çeken onun aktardığı nurdur. Onun, o nuru yansımasa bakılmaz. Hepsini o yarattı. Bil ki o hepsinden güzeldir ama gizler yüzünü göstermez.
Hazreti Mevlana, “Hakiki yüzümü göstersem, başta güneş kolunu kanadını kırar, benim peşime koşar. Nizam-ı alem bozulur. Yüzümü açmıyorum, beni dilimden yakalayın. Size kalmış tefekkür, tasavvur, beni büyütmek. Aşıklarıma bir iki saniyeden fazla yüz göstermem, yoksa eritirim” diyor. Peki nasıl göreceksin? Hep onu düşün, her şeyin üstünde tut, ara. O yüzünü gösterirse bu cihana küsersin. Çünkü gökteki temiz güneş onun yanında mum ışığı kalır, dünyanın her şeyinden soğursun.
Veliler nefslerini ezdiler, yüzünü görüp, Hakk aşığı oldular ve hep ondan söz ettiler. Bir gün bir hastalık zuhur etse, Allah’a sığınacaksın. Neden şimdiden onunla dost olmuyorsun ki, o sana her dakika yardımcı olsun.
Hazreti Mevlana, bütün kitaplarını üç söze bağladı: Hamdım, piştim, yandım…
Zahir ilimde, hep okudum, çok şey öğrendim, eşi benzeri olmayan güzel bir bilgin oldum ama ben kimliğimi bilmiyordum. Hamdım.
Şems’i tanıdım, piştim; yani onunla olgunlaştım.
Şimdi Şems uçtu gitti; ben yandım…
Hep O’dur, bütün güzellerde yüz gösteren O’dur. Yani bir sonsuz güzele kulluk yapıyoruz. O bizim hem anamız, hem babamız, hem sevgilimiz, hem arkadaşımız, hem her şeyimiz. O her şeyin üstünde tutulursa dünya bize oyuncak olur; çünkü O yaratmış…

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (20)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Konya Mevlana Müzesi’nde ve Galata Mevlevihanesi’ndeki müzede çenedanlıklar var. Bunların amacı tefekkür esnasında gaflete düşmekten korumak mıdır?

Eskiden Dedeleri gaflet basınca çenelerinin altına çenedanlık koyarlardı. Onu kullanmalarındaki amaç, nefslerine ıstırap vermekti. Kendilerinden birkaç dakika geçerler, kendilerine gelince, yine zikre devam ederlerdi. Vücudun çeşitli yerlerine çeneye, alna, koltuk altına koyarlardı. Bunların hepsi çile sopaları, huzuru kaçıracak şeylerdir. Yani, iç huzuru bambaşka bir şeydir, zaten o huzuru kaybetmemek için kendilerine ıstırap vermişlerdir.
Bütün Veliler kendilerine ıstırap verdiler. Bir Mevlevi canı gece hizmetini yaptığı zaman yatarken yastığı, yorganı ile görüşür. Üstündekileri çıkarırken onlarla da görüşür, sağa, sola atmaz, edebe uyar.
İnsan olmak kolay değil, asıl olay kişinin nefsiyle uğraşmasıdır. Yunus Emre, “Nefsini bilen kişiye, bütün erenlerin eyvallahı var” der. Ne demek istiyor? Nefsi çok arzularda bulunmuş, şunu bunu yemek istemiş, ama vermemiş. Falan yere gidemezsin, filanla görüşemezsin, diyerek nefsiyle hep uğraşmış. Nefsine devamlı çata çata, bir bakıyorsun o kişi nefsini bilmiş, nefsinin isteklerine hürmet etmeyerek, Veli sıfatına bürünmüş.
Sizlere Mevlana’mızdan bir misal vereyim…
Hazreti Mevlana bir gün hamam gider. Deriyle kemik haline bürünmüş vücudunu ovarken, kaburgaları ellerine dokunur. Bu sırada Allah’tan nida gelir: “Ey benim sevgili Efendim Celaleddin! Bu beden sana verdiğim bir ilahi emanet, orada gizli olan benim. Neden bakmadın, bu hale getirdin? Ne kadar zayıf düşmüşsün.”
Hazreti Mevlana bakın nasıl bir yanıt veriyor: “Bedenimde hem sen varsın, hem nefsim var. Nefsimin isteklerine düşmeyerek bedenimi bu hale getirdim. Ne kadar şükretsem az, seni aşikar gördüm. Eğer nefsimin isteklerine hürmette bulunsaydım, başıma belalar gelecek ve seni de göremeyecektim, senin için yaptım.”
İnsan kulaktan, hayvan ağızdan beslenir. Bir insanın işi ağırsa çoluk çocuğunun rızkını çıkarmak için, emaneti besleyecek ki, o yükü taşısın. Gereksiz yere bedenini fazla beslerse nefsini azdırır, kendine zarar getirir. Ruhi gıda her şeyin üstündedir. Hakk’ın güzellikleri ne kadar sunulursa sunulsun doyumu yoktur. Diğer güzellikler çabuk geçer.
Bu beden bir kafese benzer. Ruhaniyete yani, Hazreti Muhammed’in, Evliyaların güzelliklerine yönelir, Allah muhabbeti ile yaşam sürdürülürse, ruh kuş haline gelerek o kafesi alıp yücelere çıkarır. Maneviyata meyil verilmez, dünya varlıklarını düşünerek, sevgi dünyaya verilirse kuş yerine o kafese fareler dolar, toprak çeker, insan yücelemez.
Hazreti Mevlana’nın buyurduğu gibi, “Besleme şol tenini, tabuta büryan edersin; besle ruhaniyetini, semavata yücelesin.”
Nefsi gıda çok sunulursa vücutta gam yapar. Fazla yer içersen gaflet verir. Çünkü onların özü topraktır. Ruhani gıda ne kadar çok sunulursa ruh o kadar ferahlık bulur, ruhani sözlerin özü nurdur, seni aydınlığa sürükler.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (19)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Mevleviye’nin diğer tarikatlardan bir farkı var mıdır?

Şimdi, bütün nimetlerden en üstünü akıl, aklın yöneticisi de insandır. Sayısız insan, sayısız Veli, Nebi geldi. Bir insan aklını kullanıp araştırırsa, mantığına uyan, gönlünü, ruhunu hoş eden, aydınlığa götüren bilgiyi mutlaka bulur.
Hazreti Mevlana der ki: “Nakşiye’den, Rıfaiye’den, Bektaşiye’den, Kadiriye’den, Halvetiye’den nereden olursa olsun meydanıma gelsinler, hepsine evlatlarıma sunduğum hakikatleri sunarım ama onları evlatlığa alamam, babalarını incitmek istemem.” Çünkü onlar bir yere bağlanmışlar.
Şeb-i Arus’ta, Konya’ya Türbe-i Saadet’e bir sürü tasavvuf ehli ziyarete giderler. Mevlana’nın büyüklüğü hepsini çeker.
Eskiden bir Mevlevi Dedesi hangi tekkeye giderse gitsin, ondan izin almadan meydan açmazlarmış. Neden? Çünkü Cenab-ı Mevlana, tamamen bende-i Muhammed olduğu için ondan izin almazlarsa, Resulallah’ı incitmiş olurlar.
Burası sarraf yeri, insanı insana söyler, kişilik verir. Kişiliğini bulan bilinçli yürür, bilinçli konuşur, elinden geldiği kadar topluma örnek olmaya çalışır ve hiç ayrım yapmadan hangi dinden, hangi milletten olursa olsun herkese aynı sevgiyi sunar, o zaman Hazreti Peygamberin, Yüce Mevlana’nın, Hazreti Ali’nin ruhaniyeti hoşnut olur.
Siz gönlünüzü büyütün, imanınızı güçlendirin. Ne olursa olsun ben yokum, benden işleyen, hizmet eden bütün o güzellikleri sunan bir kudret sahibi iman ettiğim yer var, diye düşünün.
Onun için buraya geldiğimizde, yerle görüşürüz. Biz birbirimize secde etmiyoruz, ben yokum, sen varsın Allah’ım diye yokluğa bürünüyoruz. Secde, hakikatte yokluk manasındadır.
Hazreti Mevlana’nın çok güzel bir kasidesi vardır, şöyle buyurur ve der ki:
“Koşayım, koşayım da, Hakk yoluna düşen atlılara ulaşayım. Yok olayım, yok olayım da sevgiliye kavuşayım.
Hoş olmuşum, hoş olmuşum. ‘Benlik evini yakayım da sahralara düşeyim’ diye bir ateş parçası olmuşum.
Toprak oldum, toprak oldum ki, senden feyiz alarak rahmet alarak yeşilleneyim, çiçekler bitireyim. Canlılara yararlı meyveler yetiştireyim. Su oldum ki, köpürerek, koşarak, başımı taştan taşa vurarak, secdeler ederek senin gül bahçene varayım.
Ötelerden geldiğim, gökten düştüğüm için, zerre gibi titriyorum. Sona varınca huzura kavuşurum. Emin olurum da titremem.
Gök şeref yeridir. Toprak telef olma, yok olma yeridir. Ben padişahımın yanına varabilmek için bu iki halden de kurtuldum.
Hakk’ın rahmeti su gibidir. O ancak aşağılara, alçak yerlere akar. Ben de ayak altında çiğnenen toprak gibi alçak gönüllü, mütevazı olurum ki, Rahman’ın huzuruna varayım…”

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (17)

Gafletin ne olduğunu biliyoruz, ama yine de gaflete düşmekten kurtulamıyoruz. Gaflete düşmekten nasıl kurtulabiliriz?

Bir insan midesine fazla düşkün olur, yemeği fazla kaçırırsa beş-on dakika sonra vücudunu gaflet basar, uyku gelir. Gafleti üstünden atmak için biraz az yiyecek ve aşka girecek. Aşk insanı gaflette tutmaz, daima yakar. Aşık hiçbir zaman gaflete düşmez. Bu yola akılla bakıp, çok güzel bularak sevmekle, aşık olmak arasında çok fark vardır. Aşk uyutmaz, gaflette de tutmaz. Aşk olmadı mı bir insanda o insan gaflettedir, ne olursa olsun uykudadır.
Hazreti Mevlana der ki: “Allah’ın ismi Lafza-i Celal’dir, Allah yakıcıdır, koymuşlar. Evet, Allah yakıcıdır, ama neyle yakıcıdır? Allah, güzelliği ile yakıcıdır.
Size elimizden geldiğince Allah’ın ne kadar güzel olduğunu dile getirmeye çalışıyoruz. Dünyamızda sekizmilyar insan içinde birmilyara yakın güzel simalı insan var. O güzel simalar da Hakk’ın nurunun tecellileridir. Cenab-ı Allah, birine nurundan biraz fazla ihsanda bulunduğu zaman, o kişi yüz metre uzaklıktan insanları kendine baktırır. Baktıran nedir? Ondaki o nur, o ışıktır, o kişi değil… Birmilyar kişideki o nur, bir kişide yüzünü gösterirse, bu cüz’i akılla oraya bakılabilir mi? İnsan oraya bakamaz, erir. Bizi bizden alır götürür. Ne kadar Hakk’a yaklaşırsan, O’nun muhabbetleriyle haşır neşir olursan, sende o nur, o kadar artmaya başlar.
Bir erkek kıza, bir kız bir erkeğe aşık olduğu zaman her ikisinde de akıl baştan gider. Aşk akılı baştan alır. Nasıl bir kız veya bir erkek uğruna yandın; işte Allah hem o kızdan hem de o erkekten binlerce kata daha güzeldir. Çünkü o güzeller O’nun suretleridir. O yarattı onları… Kendi güzelliğini gösterirse dünyayı yakar. Onun için Hazreti Mevlana der ki: “Benim hakiki yüzüm görünürse, yolcum anında bir su damlası haline gelir. Ancak birkaç saniye kadar yüzümü sevenime gösteririm. Biz, hakiki yüzümüzü açmadan, sıradan biri gibi görünüyoruz. Aşıklar, arifler bizi dilimizden anlasınlar.” Yani çok güzel sözlerle, sayısız hakikatler sunduğu için oradan beni anlasınlar, ona göre yola çıksınlar, demek istiyor.
Gaflet ancak aşkla ortadan kalkar. Aşk gafleti götürür, gözünü kapamana izin vermez. Çünkü Sevgili devamlı gönlü kurcalar…

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (11)

Bizim bir müşkülümüz olduğunda size danışırız. Bize çeşitli yollar gösterirsiniz ve sonra da dersiniz ki: “Allah gönlüne göre versin.” Dualarımız kabul olmadığı zaman Allah gönlümüze göre vermiyor mu? Yoksa gönlümüzün ne istediğini biz mi bilmiyoruz?

Bu sözü her zaman söyler, Allah gönlünüze göre versin, derim. Gönül tam manasıyla, sıdkı bütün imanla bağlı ise o kişi yavaş yavaş muradına erer. Verdiğimiz reçete bir kenara atılır, gönül de başka yerdeyse, muradı da başka yere gider. Gönül temizse kişi muradına erer.

Şimdi duaya gelelim… Duanın kabul olması için temiz bir kalb lazım.
Bir gün miskinin biri Hazreti Ali’nin yanına gelerek: “Ya Ali, çoluk çocuğum üç gündür aç, ne olur bana bir yardımda bulun” der.
Hazreti Ali, yerden bir avuç toprak alınca miskin, Ali beni boş çevirmemek için toprak ikram edecek, diye düşünür. Hazreti Ali içinden duada bulunarak elini uzatır, toprak miskinin eline düşer düşmez altın olur. Miskinin gözleri fal taşı gibi açılır.
“Ya Ali, ilerde yine böyle bir sıkıntıya düşersem seni rahatsız etmeyeyim, bir avuç toprak alıp okuyayım, altın olsun. Bana o duaları söyler misin?”
“Tabi söylerim, üç İhlas bir Fatiha okudum, sonra da Hu çektim.”
Miskin, “Aaa! Ne kadar kolay duaymış” der ve hemen yerden bir avuç toprak alarak, üç İhlas bir Fatiha okur ve Hu çeker, fakat toprak altın olmaz.
“Ya Ali, okudum, Hu da çektim, ama toprak altın olmadı.”
“Olmaz kardeşim, olması için gerek ki sana kalbimi de vereyim…”

Duanın kabul olması için, kalb temizliği ister, Onun kapısında ağlamak sızlamak ister; yalnız dille söylemekle olmaz. Allah, diye içten bir bağırsan, O duymaz mı? Gönüllerimizde temizlik yok ki, istekler olmuyor. Ehli değil ise vermiyor.

Allah’tan ümit kesilmez, O’na isyanla çıkılmaz. Gönüller temiz ve saf olursa, istekler olur. Kendimizi temizlemek için çok çalışmamız lazım ki, o güzellikler bizlerden de tecelli etsin. Bazıları bir sürü karmakarışık işlerdedir. Bir şey söylersen, “Onun kalbini Allah bilir, kulla Allah’ın arasına girilmez” derler. Kişilerin yaşamı, hareketi görünüyor. Haksız kişiler, kulla Allah’ın işine karışılmaz, diyemez. Eğer hiçbir menfaat beklemeden bütün insanlara hizmet ediyorsa onun işine karışma, onunla Hakk arasında bir iş vardır. Kendini en güzel yine kişi kendisi bilir. Kendi hatamızı yine kendimiz biliriz, bu beden örtüdür.