Etiket: derviş

Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 84

“Akıl sahibi olup bilgi toplamamışsan, ayağına nal takılmamış bir at gibi olursun.”

Allah, insana nimetlerin en üstünü akılı vermiştir. Sen eğer o aklı boş şeylerde kullanmış isen, kendine hiçbir şey edinmemişsen, hatta en başta kendini arayıp kim olduğunu bulmamışsan, insanlara layık olanı güzellikleri bilmemişsen; sen o zaman nalsız bir ata benzersin, uzun yol yürüyemezsin, yük de taşıyamazsın üstünde, ayağın yara olur. Bu sözleriyle bunu söylemek istiyor Hazreti Ali Efendimiz.

İnsanın en önemli görevi, hatta insanın yaratılmasındaki sebep, kim olduğunu bilmesidir. İnsanın kimliğini bulmak için çıktığı yol ise uzun bir yoldur. Ne diyor Pirimiz Mevlana… “Piri bul ki bu yolculuk, Pirsiz pek tehlikeli, pek korkuludur, afetlerle doludur. Bildiğin ve defalarca gittiğin yolda bile kılavuz olmazsa şaşırırsın.”

Ve yine şöyle buyuruyor: “Hain değilseniz onun huzuruna gelin… boş kamışsanız bile onun himmetiyle şeker kamışı olun! O kılavuz, senin toprağından yeşillikler bitirir… bu, Cebrail’in atının nalından uzak bir iş değil! Bir Cebrail’in atının ayağına toprak olursan yeşillik kesilir, yenilenir tazelenirsin!..”


Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 82

“Bir düşmanı gördüğün vakit daima güler yüzlülük göster zira bu muamele düşmanı gama gasabete sürükler.”

Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Eğer bir iyilikle karşılaşırsanız bu onları üzer; başınıza bir kötülük gelince de memnun olurlar. Ama eğer zorluklara karşı sabreder ve takvalı davranırsanız (ruh olgunluğu gösterirseniz), onların hileleri size hiçbir zaman zarar vermez. Zira Allah onların tüm yaptıklarını kuşatıcıdır.” (Al-i İmran 120)

“Sen o kötülüğü en güzel olan şey ile defet. Biz onların neler ile vasfeder olduklarını daha iyi biliriz.” (Müminun, 96)

Hazreti Ali Efendimizin seyisi bir gün onu kızdırmak istemiş. Hazreti Ali, ondan atları hazırlaması için seslenerek, “Atları hazırla filan yere gideceğiz” demiş, seyis onu duymamazlıktan gelip cevap vermemiş. Hazreti Ali, onu hazırlık yapıyor sanmış. Yine seslenmiş, yine cevap yok. Hazreti Ali, Allah Allah ben boşuna mı sesleniyorum, diye düşünmüş. Bir de bakmış ki, arkasında duruyor.

“Neden cevap vermiyor, beni bağırtıyorsun?”

“Efendi Hazretleri, seni kızdırmak için cevap vermedim.”

Bu cevap üzerine, Hazreti Ali gülmüş.

“Niye gülüyorsun Efendi Hazretleri?”

“Senin içinde beni kızdırmak isteyen biri var ya, onu kızdırmak için gülüyorum.”

Hazreti Ali Efendimiz kızmamış, hatta mükafatlandırıp göndermiş.

Bir gün de yine İmam Ali Efendimiz, arkadaşı ile yolda giderken, karşıdan gelen kendini beğenmiş biri ona, “Esselamu aleyküm Allah’ın ayısı” demiş.

İmam Ali Efendimiz de hiç kızmadan ve bozuntuya vermeden, “Ve aleyküm selam Allah’ın Ali’si” diye cevap vermiş.

Yanında bulunan arkadaşı susmuş ve Allah Allah, Ali hiç kimseden korkmazdı, neden bu adama haddini bildirmedi, diye düşünmüş.

İmam Ali Efendimiz, “Karşıdaki bana hakarette bulundu, onun için mi sustun?” diye sormuş.

“Evet ya Ali.”

“İnsan insanın aynasıdır. O ayı olduğunu bende gördü, ben de Ali olduğumu onda gördüm. Bunda kızacak bir şey yok.”


Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 81

“Ben ki edeple eğitim görmüş, doğruluğun vaiziyim. Anlıyorum ki akla, ancak edeple eğitim görmüşler ulaşır. Başkalarına sevgi ve yumuşak yüreklilikle yaklaşmış bir babanın oğlu olarak, bunu ezberle ve aklından çıkarma. O, sana terbiye eğitimini bir gıda gibi verdi. Ayakta kalıp, yok olup helak olmayasın diye.”

Edep güzel ahlak ve güzel hizmet demektir. Bunlar sende suret bulursa; topluma güler yüz, tatlı dil, birleyici konuşmalar, şifai konuşmalarla çıkarsan, gün gelir bu kalıp ortadan kalkar ve sen bu yaptığın hizmetlerle anılırsın, yaşarsın.

Zaten biz her zaman ne diyoruz: Biz ölümsüzleri kendimize dost edindik. En başta Hazreti Muhammed Efendimizi, İmam Ali Efendimizi, Ehli Beyt Efendilerimizi, Pirimiz Mevlana’yı ve şeyhimi. En başta şeyhimi, çünkü şeyhim vasıtasıyla vardım onlara, şeyhim bana rehberlik yaptı. Onun vasıtasıyla buldum Mevlana’yı, Mevlana’nın vasıtasıyla buldum geçmiş Hazreti Muhammed’i, geçmiş Ali’yi buldum, geçmiş İmam Hasan’ı İmam Hüseyin’i buldum, geçmiş Evliyaları buldum; rehberimle buldum. Ne annem ne babam bana rehberlik yapamadılar. Beni büyüttüler yetiştirdiler, sonra hadi çalış evlat getir bir şeyler dediler. Evet şefkatleri merhametleri çoktu, fakat manevi anlamda sahip olduklarımı şeyhim sayesinde elde ettim.

Herkes dünyaya geliyor, yaşıyor ve ölüyor, ama Hazreti Muhammed öyle değil; O, sevenleriyle yaşıyor, her dakika ismi zikrediliyor. Hazreti Ali Efendimiz de keza öyledir; O da sevenleri ile anılır. Önemli olan onları kendinde ruh etmektir, onlarla yaşamaktır ve yaşatmaktır.

Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 80

“Şahsın kişiliği birlikte yürüdüğünün kişiliğiyle ölçülür. Bir şeyin başka şeylerle aranması gibi. Kalb kalple buluştuğunda biri diğerine yön verir.”

Hazreti Ali Efendimiz zaten hem söylüyor hem de cevabını veriyor. Bir kişi kafa dengi birini bulursa, onunla güzel anlaşırsa, kalpleri de birbirine uyarsa; e haliyle biri susar öbürü konuşur. Tut ki kendisi konuşmuştur. Onun için rahat rahat dinler ve alır içindeki sesi. Onlar böyle güzelce arkadaşlıklarını sürdürürler. Ama şimdi senin kafa dengin değil, kalbin uymuyor; onunla her dakika uğraşırsın. Yapma, etme, yok oraya çekersin, yok buraya çekersin, ama olmaz. Başına işler gelir; yaramaz arkadaş bu… Ama dengini bulduğun zaman, sizi bir tek uyku ayırır, yemek de ayırmaz. Yemeği de beraber paylaşırsınız, beraber yersiniz. Bunları da hep sevgi yaptırır.

Hazreti Mevlana bir rubaisinde şöyle sesleniyor: “İnsanlar sayılıdır, çoktur amma iman birdir. Cisimleri çoktur ama canları birdir. İnsanda, eşeğin anlayışından başka bir akıl, başka bir can vardır. O dem’e erişen, o makamda Tanrı velisi olan kişilere insandaki candan, akıldan başka ve ayrı bir can ve akıl vardır. Hayvani canlarda birlik yoktur. Sen bu birliği dışarda arama. Bu hayvani can ekmek yese, insani ruhun karnı doymaz. Bu yük çekse o kırıntı çekmez. Hatta onun ölümüyle bu hayvani can sevinir, neşelenir. İnsani ruhun bir şey elde ettiğini görünce de kıskançlığından ölür. Kurtların köpeklerin canı hep ayrı ayrıdır. Bir olan ise Tanrı aslanlarının canlarıdır.”

Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 79

“Layık olmayan kimselere yüz suyu dökme, beyhude yere kendini rezil etmiş olursun.”

Hüdavendigar Mevlana, “Kim fere ve boğazına düşmüş, bu düşkünlüğünü kendisine adet ve huy edinmişse ona denecek söz, ancak ‘Sizin dininiz sizin, benimki benim’ sözünden ibarettir” der ve yine şöyle buyurur: “Herzevekillerin herzelerini, manasız sözlerini saçma gururlarını az dinle, bu çeşit adamlarla savaş safına girme. Allah, bunlar hakkında ‘Onlar size uyunca sayınızı çoğaltmazlar, ancak aranıza nifak sokar, hile ve fesadı çoğaltırlar’ dedi. Er olmayan kaypak arkadaşlara uyma, çevir onların yaprağını! Çünkü onlar sizinle yoldaş olurlarsa gaziler de saman gibi içsiz bir hale düşerler. Size uymuş görünür, sizinle beraber safa girerler ama sonra kaçarlar, safı da bozar perişan ederler. Bu çeşit adamdansa… münafıklardan pek kalabalık kişinin size uymasındansa azlık asker daha iyi.”

İnsan, insanın rahmanıdır. İnsan, insanın şeytanıdır. Bir arkadaş, bir arkadaşı doğru yola götürmeye çalışırsa, o arkadaş rahman sıfatını taşır, arkadaşını da rahmaniyete çeker. Bir arkadaş, arkadaşını kötü yollara çekmeye kalkarsa, o şeytandır. Ona uydun mu şeytana uymuş olursun.

Nitekim Kur’an-ı Kerim’de de, “Biz sana onların haberlerini gerçek olarak anlatıyoruz. Şüphesiz onlar Rablerine inanmış birkaç genç yiğitti. Biz de onların hidayetlerini artırmıştık” (Kehf, 13) diye buyrulmaktadır.

Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 76

“Bir dost ola ki, iki vücuda bölünmüş bir ruh. Vücud iki vücud, ruhu bir ruh.”

Hazreti Ali Efendimiz burada ne kadar güzel söylüyor. Ya nefsin teslim olsun ruha, güzelliğe; ayrılık olmasın. Yahut da akla düş; ama akla düştün mü ruhu kirletiyorsun. Bu yüzden bir ruh bir vücud ol. Zahirde iki görünürsün ama bir okunursun.

Hakikat sahibine iki alem birdir, yani hem batıni alem hem zahiri alem. Neden birdir? Çünkü hiçbir varlık onun dışında değildir. Allah’ın 99 isminin yanısıra gördüğünüz bütün varlıklar da Allah’la diri oldukları için her biri kendi isimlerinin yanında ‘Allah’ okunurlar. Ama ancak Hakk ile Hakk olmuş, Allah’ta fani olmuş bir hakikat ehli bunu bilir, görür, çünkü onun bütün varlığı yine Allah’tır, Allah iledir. O, Allah ile görür, Allah ile bilir.

Bizlere en güzel örnek Evliyaullah’tır. Onlar kalabalık görünürler ama bir manayı taşırlar. Hepsinde Hazreti Muhammed’in, Hazreti Ali’nin kokusu vardır, hepsinde aynı tat vardır. Onlar aramızda yaşıyorlar. Onlar esmada kalabalıklar ama hepsi manada bir, Hazreti Muhammed’i andığımız zaman hepsi anılırlar.

Hazreti Şems diyor ki: “Bağda üzüm kalabalık görünür, ama tavada hepsi birdir.” Hepsi pekmez olmuştur.

Hazreti Mevlana’ya sorarlar: “Piran hakkında ne buyurursun?”

Mevlana, “Piran güllere benzer, renkleri çok, kokuları bir olur” der.

Hepsinin gönlünde Hazreti Muhammed, Hazreti Ali var. Yalnız erkan yönünden değişik konuşurlar ama gönülleri Hakk’a bağlıdır. Güllerin renkleri çok, kokuları birdir. İster kırmızı, ister beyaz, ister pembe, ister sarı olsun, hiçbirinde ayrı koku yoktur, hepsi gül kokar.

İnsan, Allah’ın muhabbeti ile yaşarsa, biraz geceleri nefsine kıyıp Allah’ı zikrederse aslını bulur. Bu, çapayı alıp denize yol açmaya benzer. Açan kişi bir testiye benzer, gün gelir o testi kırılır, testideki su açılan yola dökülür, yok açıksa denize gider; bu yapılmazsa testi kırılınca o su toprağa gider, toprak olur. Hazreti Mevlana, “Aşıklar yağmura benzer, yağmur damlaları denize düştüğü zaman damlayı denizden ayıramazsın; hepsi deniz olmuştur. Bazı damlalar ise karaya düşer, onları da topraktan ayırmazsın” der.

Bütün tasavvuf ehli hangi koldan olursa olsun, hepsi insan olmak için yola çıkmıştır. İnsan olmamız için başta Hazreti Muhammed’e, Evliyalara sevgi ile bakmamız, saygıyla anmamız lazım. O zaman bizler de onların bir neferleri oluruz.


Yayım tarihi

İMAM ALİ EFENDİMİZDEN ÖĞÜTLER – 74

“Kendini beğenme; yüzüne karşı methi olunacağı da isteme.”

İnsanoğlu, varlığa sevinir, bilgisine güvenir ve bunlarla gururlanır. Oysa varlık olan tek Allah’tır, makbul olan bilgi de yokluk bilgisidir.

Yunus Emre ne güzel der: “Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim. Aşkın ile avunurum, bana seni gerek seni…”

Hüdavendigar Mevlana’mız da Mesnevi-i Şerif’inde, aslolanın aşk olduğunu şu beyitleriyle dile getirir: “Avlamaya değen şey ancak aşktır. Fakat o da öyle herkesin tuzağına düşer mi ya? Meğer ki sen gelesin de ona av olasın… Meğer ki sen, tuzağı bırakasın da onun tuzağına gidip düşesin. Aşk der ki: Ben yavaş yavaş çalışmasaydım; bana avlanmak av tutmadan yeğdir. Benim hayranım ol da övün. Güneşi bırak da zerre ol! Kapımda otur. Evsiz barksız kal. Mumluk davasına kalkışma, pervane ol. Bu suretle dirilik sultanlığını bulur, kullukta gizli olan padişahlığı görürsün. Alemde tersine çakılmış nallar görür, esirlere padişah adı verildiğini duyarsın. Boğazına ipler takılmış, kendisi dar ağacının tacı olmuştur da kalabalık bir halk güruhu ona, işte padişah derler. Kafirlerin mezarları gibi dışı süslü, içinde ulu Tanrı’nın kahır ve azabı! Onlar kabirleri kireçle örmüşler, bezemişler, zan perdesini yüzlerine örtmüşlerdir. Senin de yoksul tabiatın hünerlerle kireçlenmiş, bezenmiştir ama mumdan yapılan nahle benzer; ne yaprağı vardır, ne meyva verir!”

Hüdavendigar Mevlana, ilim ve irfan konularındaki üstün mizacını daima tevazu ile süslemiştir. Bütün halka aynı dille hitap etmiş, hareketlerinde zerre kadar kibir, kendini beğenmişlik barındırmamıştır. Çünkü tevazu ve alçak gönüllülük müminlere, Hazreti Muhammed Efendimizden miras kalmıştır.

Bizim Peygamberimiz “El-fakru fahri – Fakirlik (yokluk) benim iftiharımdır” demiştir ve yüceliğini böylece ortaya koymuştur.

Hayatın gayesi Hakk’ın muhabbetidir. Buna da tevazu ve yoklukta kalmakla erişilebilir. Kibirden, gurur ve kendini beğenmişlikten arınmış, kalbinde Allah aşkıyla yaşamaya koyulmuş kişi; yaptığı iyiliklere de, gördüğü kötülüklere de kalbinde yer vermez. Kendini methetmez. Ondan meydana çıkan güzelliklerin Allah’tan kaynaklandığını hatırında tutar, kendisine mal etmez ve böylece yoklukta durduğu müddetçe Hakk’ın güzellikleriyle şereflenir, Hakk’ın nuru o kişiden yansımaya başlar.

Mevlana’ya, “Allah katına nasıl çıkılır?” diye sorduklarında, onlara şu cevabı vermiş: “Yoklukla çıkılır.”

Bizlerdeki bütün varlık, dirilik hepsi Allah’a aittir. Bize ait hiçbir şey yoktur. Kimliğine eren kişi, kendine ait hiçbir şeyin olmadığını bilir. Kendindeki her şeyin Yaratıcıya ait olduğunu bilir. Yoklukta durup O’nun varlığını kendi vücudunda seyreder. Allah bize hem dünyayı hem de kendini verdi. Bundan daha büyük güç daha büyük zenginlik olur mu?..