Etiket: Gönül

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (18)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Nefsin Müslüman olması çok zor. Her an rabıtada olunmuyor, ansızın akıl karışıyor, gaflet basıyor. Bu konuda biraz açıklama yapar mısınız?

Bir insan bir yere ikrar verirse, dünya ile ne kadar işi olursa olsun, sevdiğini gönlünden çıkarmaz, başka varlıları da gönlüne koymaz ve aklı fikri kolay kolay değişmez. Kişinin gönlünde Hakk yoksa, kafası her saniye dağınıktır.
Hazreti Muhammed, “Bana ikrar veren kişi, ikrarına sadık ise, son nefesini nerede verirse versin şefaatçisi benim” diyor. İkrarına sadık olmayan kişi, gece gündüz dualarda bulunsa, yani Hakk’ı ağızda zikredip, ağızla ibadetini yapıyor ama gönlü başka şeylerle doluysa onun ibadeti boştur.
Eskiden, Mevlevi canı olmak için yolcu geldiği zaman, Dede, “Hiç aşık oldun mu?” diye sorarmış. Eğer “Olmadım” derse, “Ben seni nasıl derviş alacağım? Sana aşktan, sevgiden nasıl söz edeceğim? Git aşık ol, bir şeyi sev, öyle gel” dermiş.
Çünkü burada; mecaz aşkta, nasıl ona karşı büyük bir muhabbet besleyip, onun için gecelerini uykusuz geçirerek, yollarda sevgilinin dışında yürümediysen, bu duyguların manaya yöneltilmesi istenir. Allah, bütün kainatın sahibidir, hepsi O’nun zuhurudur. O, hepsinden güzel, hepsinden a’ladır. Onu gönlüne koyup, hiçbir simaya benzetmeden en güzel bir şekilde tasavvur edersen, O’nunla yola çıkmış, O’nunla yürüyor ve imanında yaşıyorsun demektir.
Hakk’ın bilgisini, sonsuz güzelliklerini, en güzel şekilde dile getiren Hazreti Muhammed’dir. Hakk’ın büyüklüğü O’ndan tecellisini gösterdi. Bu aleme gelen bütün Evliyaullah, hepsi Hazreti Muhammed’e gönül verdiler, O’nu görmeden O’na aşık olarak o güzelliklere vakıf oldular. Eğer oraya gönül bağlamasalardı Veli olamazlardı.
Yüce Mevlana’mız, “Benim hakiki dervişim, yüzlerce Bayezid-i Bistami’den evladır” diyor. Gelenler, kendini güzelliklere bırakmadan sadece bir iki söz öğrenmekle kaldıkları için, “Kimi lokmama geldi, kimi kisveme geldi, nerede bana gelen?” der. Kimi bir kisve giyip, bir takke takarak ben Mevleviyim demek için, kimi de karnını doyurmak için gelmiş, ama Mevlana’yı bende etmeye gelen olmamış. İnsanları bu güzelliklerden mahrum eden egosudur, nefsidir. Yani nefsin kalesini yıkmadıktan sonra Allah’ın güzelliklerine kolay kolay kavuşulmaz.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (17)

Gafletin ne olduğunu biliyoruz, ama yine de gaflete düşmekten kurtulamıyoruz. Gaflete düşmekten nasıl kurtulabiliriz?

Bir insan midesine fazla düşkün olur, yemeği fazla kaçırırsa beş-on dakika sonra vücudunu gaflet basar, uyku gelir. Gafleti üstünden atmak için biraz az yiyecek ve aşka girecek. Aşk insanı gaflette tutmaz, daima yakar. Aşık hiçbir zaman gaflete düşmez. Bu yola akılla bakıp, çok güzel bularak sevmekle, aşık olmak arasında çok fark vardır. Aşk uyutmaz, gaflette de tutmaz. Aşk olmadı mı bir insanda o insan gaflettedir, ne olursa olsun uykudadır.
Hazreti Mevlana der ki: “Allah’ın ismi Lafza-i Celal’dir, Allah yakıcıdır, koymuşlar. Evet, Allah yakıcıdır, ama neyle yakıcıdır? Allah, güzelliği ile yakıcıdır.
Size elimizden geldiğince Allah’ın ne kadar güzel olduğunu dile getirmeye çalışıyoruz. Dünyamızda sekizmilyar insan içinde birmilyara yakın güzel simalı insan var. O güzel simalar da Hakk’ın nurunun tecellileridir. Cenab-ı Allah, birine nurundan biraz fazla ihsanda bulunduğu zaman, o kişi yüz metre uzaklıktan insanları kendine baktırır. Baktıran nedir? Ondaki o nur, o ışıktır, o kişi değil… Birmilyar kişideki o nur, bir kişide yüzünü gösterirse, bu cüz’i akılla oraya bakılabilir mi? İnsan oraya bakamaz, erir. Bizi bizden alır götürür. Ne kadar Hakk’a yaklaşırsan, O’nun muhabbetleriyle haşır neşir olursan, sende o nur, o kadar artmaya başlar.
Bir erkek kıza, bir kız bir erkeğe aşık olduğu zaman her ikisinde de akıl baştan gider. Aşk akılı baştan alır. Nasıl bir kız veya bir erkek uğruna yandın; işte Allah hem o kızdan hem de o erkekten binlerce kata daha güzeldir. Çünkü o güzeller O’nun suretleridir. O yarattı onları… Kendi güzelliğini gösterirse dünyayı yakar. Onun için Hazreti Mevlana der ki: “Benim hakiki yüzüm görünürse, yolcum anında bir su damlası haline gelir. Ancak birkaç saniye kadar yüzümü sevenime gösteririm. Biz, hakiki yüzümüzü açmadan, sıradan biri gibi görünüyoruz. Aşıklar, arifler bizi dilimizden anlasınlar.” Yani çok güzel sözlerle, sayısız hakikatler sunduğu için oradan beni anlasınlar, ona göre yola çıksınlar, demek istiyor.
Gaflet ancak aşkla ortadan kalkar. Aşk gafleti götürür, gözünü kapamana izin vermez. Çünkü Sevgili devamlı gönlü kurcalar…

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (16)

Mevlevilikte mecaz ve manevi aşk nasıl anlatılır?

Her zaman Mevlevilik, hiçbir yola benzemez, diyoruz. Çünkü Hazreti Mevlana, Aşk Piridir. Sevgi ve aşkı onun kadar söyleyen manevi bir üstad daha dünyaya gelmemiştir. Zaten aşkı bilmeyen Mevleviliği kolay kolay anlayamaz. Çünkü buradaki muhabbetlerde sevgiye, aşka ağırlık verilir. İnsana mecaz aşkı yaşatan, aklından fikrinden bir an çıkmayan, o güzel sevgiliyi veren bir Yaratıcı var. Sevgilinin yüzündeki, o güzel nur da Allah’ın bir hediyesidir. Allah baştan aşağı nurdur, mecazdaki o güzel aşk maneviyata verildiği zaman nefs, sıkıntı, hüzün kalmaz. Kişi kendinden çıkar, vücudunu sevgili kaplarsa, sevgili aşığına gam, keder vermez. Ancak yakar. Burası hep sevgi, aşk istiyor, iman istiyor. Çünkü her şeyin sahibi O.
Hazreti Mevlana, “Mecaz aşk bana gelmek için köprüdür” der. Mecaz aşkı tatmadan, manayı nasıl tadacaksın? O da Allah’ın bizlere bir oyunudur, ufak bir şeyle aklımızı başımızdan oynatır. Daha sonra kişi bana bu aşk, bu güzel sevgili, bu güzel duygular nereden geldi diye daha derine iner sahibini bulup her şeyiyle oraya yönelirse o zaman büyük kazanca gider.
Hazreti Mevlana’ya, “Allah’ı bu kadar zikrediyorsun, meth ediyorsun, ona bir şiir söyler misin?” demişler.
“Söylerim” demiş.
“Yandım güzel, aşkına hararetine. Gayrı güzel sevmeyeceğim ey Tanrım senin aşkına.”
Ne güzel söylemiş…
Hazreti Mevlana, bazen güzellere seslenir: “Ey güzel güneşim diye hitapta bulunma, benim vergimdir o sana. Yüzün bana dönük olursa iki alem seni bir güneş, bir kemal görür. Benden yüzünü çekersen, bir an gelir seni duvar haline getirir.” Nasıl getirir? Bir hastalık, bir sıkıntı verir, saçlar ağarır, dişler dökülür, yüz buruşur, o mecaz güzelliği gider. Onun için nefsimizden üstün bir yer varsa, o da manevi Sevgilimizdir. Onu gönlümüze koyduktan sonra, o her şeyi halleder. Onu gönlümüze koymazsak dertten, gamdan, hüzünden kurtulamayız.
Seyyid Burhaneddin Efendi’nin güzel bir sözü vardır, “Kim nefsi ile barışıksa, bilsin ki Allah ile savaştadır.”
Manevi büyüklerimizin hepsi nefsleriyle savaşarak güzelliklere kavuştular. Nefsi ile dost olan bilsin ki, Allah’la savaşıyor. Allah’la savaşan her an mağlubiyete gider.
Ne kadar güzel söylemiş Seyyid Burhaneddin Efendi, “Denizdeki canavardan korkma, içinde deniz olan canavardan kork.”
Nefsin öyle büyümüş ki, vücudunda deniz olmuş, almış seni götürüyor. Fakat onu görmüyorsun, o görünmeyen düşmandan kork.
Nefsin düşmanı Allah’dır, kalbine Hakk’ı koyarsan o gider…

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (15)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

İnsanın nefsi hem maddi hem manevi çok şey istiyor. Bunu dizginlemek için kendimizle kavgadayız. Bu kavga hiç bitmeyecek gibi görünüyor. Bu savaş ne zaman biter, ölünce mi?

Hayır. Hazreti Muhammed, en büyük savaş görülmeyen düşmanla savaşmaktır, dedi. Görünmeyen düşman nefstir, onun doyumu yoktur, arzuları hiç bitmez. O nefs, kişiyi hep hüzünlere mahkum eder. İnsan devamlı nefsine hizmet ederse onu ölüm kurtarmaz, ameli neyse onunla yola çıkar.
Nefis nasıl tarif edeceğiz?..
Nefsinin bilen Rabbini bilir. Nefsinin her istediğine boyun eğmeyen Allah’ını bulur, rahata kavuşur. Demek ki Rabbini biliyor ve onunla yaşayıp, onunla bütün güzelliklere sahip oluyor. Boşver, düştüm nefsime tövbe ederim, diyerek hayat geçirenler kolay kolay bunalımdan kurtulamazlar.
Hazreti Muhammed, Hazreti Mevlana da bizler gibi beşerdiler. Onlar da bizler gibi yediler, içtiler, evlilik yaptılar. Yalnız onlar dürüstlüğü elden bırakmayıp, dünya varlıklarına tamah etmediler, yalandan, hırstan kaçınarak, helal işlerin peşinde koştular. Hayatlarını hep Allah’la huzur içinde geçirdiler.
Hazreti Muhammed, bütün dünyaya rahmetti, ayırım yapmadan Hıristiyan, Musevi, hatta ateist olsun hepsine aynı doğrulukla, aynı güzellikle çıktı. Menfaatlerinin elden gitmesini, toplumun gözünün açılmasını istemeyenler, bazı kişileri kendi taraflarına çekerek, ona cephe aldılar., bir sürü hakaret yaptılar. O, hiçbirinin hakaretine karşı katı bir dil sarfetmedi, hep hidayet isteyerek, “Benim kim olduğumu, onlara ne kadar dost olduğumu bilselerdi, bana bu çirkinlikleri yapmazlardı, bilmedikleri için yapıyorlar” dedi.
Neden Hazreti Muhammed’in, Hazreti Mevlana’nın hayatı gözden geçirilsin diyoruz? Çünkü onlar insanlara en güzel yaşam örneğidir. İçindeki bu düşmanı, sevgin, aşkın ve bakışın daima Hazreti Muhammed’e, Hazreti Mevlana’ya yöneldiği zaman yenebilirsin. Onlar insanı nefsinden arındırır.
Şems-i Tebrizi Hazretleri, “Nefsin kaesini yıkan tevhiddir” diyor. Bir bilinçli tevhid, bir de hayali tevhid var. Allah bütün güzel sıfatlarını Hazreti Muhammed’de, Hazreti Mevlana’da gösterdi. Hazreti Muhammed’in dışına çıkarsan boşlukta kalırsın. Ona yüz tutar, O’na büyük bir sevgi verirsen, anında düzelirsin.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (11)

Bizim bir müşkülümüz olduğunda size danışırız. Bize çeşitli yollar gösterirsiniz ve sonra da dersiniz ki: “Allah gönlüne göre versin.” Dualarımız kabul olmadığı zaman Allah gönlümüze göre vermiyor mu? Yoksa gönlümüzün ne istediğini biz mi bilmiyoruz?

Bu sözü her zaman söyler, Allah gönlünüze göre versin, derim. Gönül tam manasıyla, sıdkı bütün imanla bağlı ise o kişi yavaş yavaş muradına erer. Verdiğimiz reçete bir kenara atılır, gönül de başka yerdeyse, muradı da başka yere gider. Gönül temizse kişi muradına erer.

Şimdi duaya gelelim… Duanın kabul olması için temiz bir kalb lazım.
Bir gün miskinin biri Hazreti Ali’nin yanına gelerek: “Ya Ali, çoluk çocuğum üç gündür aç, ne olur bana bir yardımda bulun” der.
Hazreti Ali, yerden bir avuç toprak alınca miskin, Ali beni boş çevirmemek için toprak ikram edecek, diye düşünür. Hazreti Ali içinden duada bulunarak elini uzatır, toprak miskinin eline düşer düşmez altın olur. Miskinin gözleri fal taşı gibi açılır.
“Ya Ali, ilerde yine böyle bir sıkıntıya düşersem seni rahatsız etmeyeyim, bir avuç toprak alıp okuyayım, altın olsun. Bana o duaları söyler misin?”
“Tabi söylerim, üç İhlas bir Fatiha okudum, sonra da Hu çektim.”
Miskin, “Aaa! Ne kadar kolay duaymış” der ve hemen yerden bir avuç toprak alarak, üç İhlas bir Fatiha okur ve Hu çeker, fakat toprak altın olmaz.
“Ya Ali, okudum, Hu da çektim, ama toprak altın olmadı.”
“Olmaz kardeşim, olması için gerek ki sana kalbimi de vereyim…”

Duanın kabul olması için, kalb temizliği ister, Onun kapısında ağlamak sızlamak ister; yalnız dille söylemekle olmaz. Allah, diye içten bir bağırsan, O duymaz mı? Gönüllerimizde temizlik yok ki, istekler olmuyor. Ehli değil ise vermiyor.

Allah’tan ümit kesilmez, O’na isyanla çıkılmaz. Gönüller temiz ve saf olursa, istekler olur. Kendimizi temizlemek için çok çalışmamız lazım ki, o güzellikler bizlerden de tecelli etsin. Bazıları bir sürü karmakarışık işlerdedir. Bir şey söylersen, “Onun kalbini Allah bilir, kulla Allah’ın arasına girilmez” derler. Kişilerin yaşamı, hareketi görünüyor. Haksız kişiler, kulla Allah’ın işine karışılmaz, diyemez. Eğer hiçbir menfaat beklemeden bütün insanlara hizmet ediyorsa onun işine karışma, onunla Hakk arasında bir iş vardır. Kendini en güzel yine kişi kendisi bilir. Kendi hatamızı yine kendimiz biliriz, bu beden örtüdür.