İletiler

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (5)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Evrensel Mevlana Aşıkları Vakfı grubu, kadın semazenlerin olduğu tek grup. Avrupa’da özellikle Türkiye’de kadın erkek ayrımı ile ilgili çok şey duyuyoruz. Grubunuzda kadın ve erkeklerin birlikte sema etmelerinin bir nedeni var mıdır? Ya da siz hangi nedenden dolayı bunu uyguluyorsunuz?

Biz, Hazreti Mevlana’nın felsefesini suretleştirdik. Hazreti Mevlana, şair değil, büyük bir mütefekkirdir.

Hazreti Mevlana’nın yaklaşık sekizyüz sene önce bir seslenişi var:

“Her ne isen yine gel,
İster kafir ol, ister putperest ol,
İstersen yüz kere tövbeni bozmuş ol, yine gel.
Burası bir umut kapısıdır, umutsuzluk kapısı değil, yine gel…”

İster erkek, ister kadın, ister kafir, ister putperest ol gel, burası umut kapısıdır, diyerek herkesi davet ediyor. Her neysen yine gel, sözünde ayırım yapmadan kadını da, erkeği de çağırıyor.
Hazreti Mevlana’nın bugün Konya’da bulunduğu mekan, babası Sultan’ül-Ulema Hazretlerine aitti. Sultan’ül-Ulema Hazretleri, Nakşi tarikatına mensuptu. Onların felsefesinde kadın ve erkek ayrılırlar. Ancak, Hazreti Mevlana, her Perşembe kadınlar tarafından da davet edilmiş ve kadınlarla bir arada sema meydanı açmıştır.
16. Yüzyılda Afyon’da, kadın erkek bir arada sema meydanı açan, Hazreti Mevlana’nın torunu Divane Mehmet Hazretleridir. Bu zat, saraydan beslenmediği için Hazreti Mevlana’nın birlik görüşünü ortaya çıkardı. Kızı Güneş Bacı da posta oturdu, şeyhlik yaptı. O, Hakk’a yürüdükten sonra bu güzellik örtüldü, kadınları çıkarmadılar.
Hazreti Mevlana’nın bakışında kadın, erkek ayrımı yoktur, hepsi birdir. Madem ki hepsi bir, kadının da gönlünde sema etmek yatıyorsa, bir er gibi meydana çıksın. Neden biz onun gönlünü yasaklayalım, meydana çıkarmayalım?
1993 yılında kadınları semaya çıkardım. O günden bu güne kadar kadın, erkek bir arada sema etmektedirler. Bu grup yaşadıkça, bu hizmeti devam ettirecek. İslam’da ümre ve hacca gittiğinde kadın erkek bir arada Kabe’yi tavaf eder. Hatta hac zamanı daha da kalabalık olur, birbirlerine omuz omuza yapışırlar. Kabe’yi tavaf etmek de bir semadır. Orada mübah da, burada neden mübah olmasın? Allah katında kadın erkek ayrımı yok, ikisi de bir; ikisi de insan…
Hacı Bektaşi Veli sormuş: “Siz kadına karşı geliyorsunuz; söyleyin şimdi bana, arslanın dişisine ne derler?” Demişler: “Dişi arslan.” Bunun üzerine şöyle demiş Hacı Bektaşi Veli: “Ne kadar güzel cevap verdin. Dişisi de arslan, erkeği de arslan!”
Burası yüce bir makam olduğu için hepsi er sıfatını, arslan sıfatını taşıyor. Mevlana’nın felsefesinde hiç ayrımcılık yoktur, kişi bir ayrım yapmaya kalkarsa, kendinde bir noksanlık vardır.
Hazreti Mevlana şöyle der: “Biri iki gören benden değildir.” Daima ‘Bir’den konuşmuş, birliğe davet etmiş ve insanların ‘Bir’de tutmaya çalışmıştır. Zerre kadar ikiliğe yer vermemiştir. Nasıl ki Peygamberler, Evliyalar ayrım yapmadıysa, bir Mevlevi canının da ayrım yapmaya hakkı yoktur. O da onların devamını sürdürmekle mükelleftir.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (4)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Bu yol, yolcudan ne bekliyor?

Bu yol, yolcudan temiz bir gönül, temiz bir sevgi, temiz bir aşk istiyor, başka bir şey istemiyor. Bunlar buraya verilirse, Hakk’ın sıfatı yolcuda kendini gösterir. Eğer üstada akılla bakılırsa hiçbir şey alınamaz. Hazreti Muhammed, hep sevgiden konuştu, Sevgilisinden konuştu. Sevgilisinden konuşurken O da Sevgili sıfatını aldı, Muhammed Habibullah oldu. İsa Ruhullah, onu diri tutan yerden konuştu. Musa Kelamullah, hep Allah’tan söz etti, başka bir yerden söz etmedi.
Hazreti Mevlana, mürşidine aşıktı,; Şems’de kendisini yok etti. Hakk’ın bütün güzelliklerini, Hazreti Muhammed’in büyüklüğünü orada gördü. Bütün hakikatleri gördükten sonra Mevlana O oldu.
Hazreti Mevlana, “Eğer aşıksan, iman ettiğin yerde ölmeye çalış ki sen de günün maşuku olarak ortaya çıkabilesin. O sevgiye, o aşka bir damla bile akıl sokma. O aşka biraz akıl sokarsan, bir kazan sütü bir damla sirke nasıl bozarsa, senin o güzel duygularını da öyle alır, götürür. Onun için yolcumdan temiz bir gönül beklemekteyim” diyor.
O temiz gönül verilirse Hakk’ın yüzü yolcuda görülmeye başlar. Orası zerre kadar pürüz istemiyor, tereddütler girdi mi, olmaz.

 

Hazreti Mevlana zamanında sema kuralsız yapılıyormuş. Kurallar daha sonra konulmuş. Kuralların getirilmesi belli bir nedene mi bağlı?

Hazreti Mevlana zamanında sema kuralsızdı. Bu düzen oğlu Sultan Veled tarafından getirilmiştir. Hazreti Mevlana devrinde semazen cezbeye geldiği zaman istediği kadar sema ediyordu. Sultan Veled Hazretleri, semaya bir düzen verdi. Semazenler, semaya girmeden önce başlarında sikkeleri, üstlerinde hırkalarıyla üç devir yaparlar, buna Devr-i Veled denir.
Birinci devrin manası; Cenab-ı Allah önce cansız alemi, güneşi, ayı, yıldızları yarattı, fakat bunlardan dile gelemedi.
İkinci devrin manası; Dağları, taşları, okyanusları, çimenleri yarattı, fakat onlardan da dile gelemedi.
Üçüncü devrin manası; Allah, hamsiden balinaya, serçeden akbabaya, karıncadan file kadar hayvanları yarattı, fakat bunlardan da dile gelemedi.
Allah, hayvanlardan sonra insanları yarattı. İnsanı yarattıktan sonra, bu alemde ne yarattı ise insan gözüyle seyretti, kendi ismini de yine insandan aldı.
Üçüncü devirden sonra semazenler hırkalarını çıkarıp, kolarını omuzlarında bağlarlar.
Birinci selam; insanın ibtidası, yani şeriat.
İkinci selam; insana yol, yani tarikat.
Üçüncü selam; Hakk’ın insanda tecellisini göstermesi, yani hakikat.
Dördüncü selam; Allah’ın marifeti, yani bütün güzellikler O’nun marifeti.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (3)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Mevlevilik nedir?

Mevlevilik, hiç ayrım yapmadan hangi dinden, hangi ırktan olursa olsun bütün insanlık alemine hizmet etmek, Hazreti Mevlana’yı dile getirmek ve Allah’tan söz etmektir.

Mevlana’nın Mesnevi’sini okuyarak onu yaşama geçirmektir. Hazreti Mevlana’yı tanımak, o olmaya çalışmak, onun gibi hayat yaşamaktır ve onu yaşatmaktır. Budur, Mevlevilik. Nasıl Peygamberler ayrım yapmamışsa biz de aynı hizmeti yaparız.

 

Mevlevilikte de zikir ve hizmetler var mıdır?

Tabi, bunların hepsi var. Hazreti Mevlana, daha o devirde, ilk gelen talibe, “Altmışaltı sefer Allah desin” demiş. Tutmaz iki dakika… Zikir bir yana, temiz bir gönülle bu yola gelirseniz, bu yolu her an zikretmekte olursunuz.

Mevlana Hazretleri, yediyüz sene önce söylüyor: “Bu kadar Allah dediniz, daha mı Allah’laşmadınız? Bu kadar Kur’an-ı Kerim okudunuz, daha mı Kur’an’laşmadınız?”

Neden bunları söyledi? Eğer aşkla o tevhide girdiysen, bil ki o zikrin sahibi sensin, senden sanadır o zikir. Çünkü kendinden geçiyorsun. Aşık, kendinde değildir, onun bedeninde varolan Maşuk’tur. Kur’an-ı Kerim’i de aşksız okunduğun için Kur’an’laşamıyorsun. Kur’an-ı Natık olamıyorsun, canlı Kur’an olamıyorsun.

Aşksız derviş, imansız softaya benzer. Derviş de aşkla bağlanmamışsa eğer, derviş değildir. Yol, insana çıkıştır, başka bir yere değil. İnsan, bütün alemin temsilcisidir.

Hazreti Mevlana diyor ki: “Eğer insanlık mertebesine ermişsen, bil ki sen kainatsın, kainat da sensin.” Onun için Hazreti Mevlana, “Küfrü iman bilen bendendir, iman bilmeyen benden değildir” diyor. Hepsi insanın nefsinin suretleridir. Bilmeyenleri hor göremeyiz. Bizim vazifemiz herkese el uzatmak, herkese güler yüz tutmaktır. Eğer hor görüp bırakırsan, sen mertebene ermemişsin demektir.

Hazreti Mevlana’ya sormuşlar, “La ilahe illallah, İllallah, Lahavle, Hayy… bir sürü esma var. Senin zikrin nedir?” diye, “Bizim esmamız Lafza-i Celal’dir” demiş. Yine sormuşlar, “Neden tek esma çekiyorsunuz?” İşte Mevlana’nın verdiği cevap… “Allah’ın bir kuluna bir Allah yetmez mi?”

Yeter ki Allah’ı canı gönülden zikredelim. Burada Lafza-i Celal zikredilir, sonunda da Hu çekilir. Manası Allah’ın birliğine şehadet ediyoruz, demektir.

 

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (2)

Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi

Mevlana ve Mevlevilik için dinler üstüdür deniyor. İslamiyet son din ve bütün dinleri kapsadığından buradaki fark nedir? Neden dinler üstü oluyor?

Şu fark vardır… Nasıl Hazreti Muhammed, bütün aleme kucak açıp, hiç ayrım yapmadan hepsine birlikten, kardeşlikten, sevgiden söz etti ise, bunun devamını Hazreti Mevlana yapmıştır, ikiliğe hiç yer vermeden İslam’ın, dinin özünde durmuştur.
Allah, en üstün nimet olarak akıl vermiştir. Onu da insanın başına koymuştur. O akılı Hakk’da tutarsak, daim onu kendimizde görürüz. Bütün kainat Allah’ın zuhurudur, O’nun varlığıdır. Bir müşkülü olan O’na sığınır. O zaman niye bu ikilikler yapılıyor?
Hazreti Musa’ya, Hazreti İsa’ya, Hazreti Muhammed’e bende olan ve gönlüne koyan kişi, hiçbir varlığa kötülük yapamaz. Çünkü Peygamberlerde kötülük yok… Onlar Allah’ın sıfatını taşır. Ancak Peygamberine bende olmayanlar kötülük yapabilirler.
Hazreti Mevlana, Hazreti Muhammed’i, en ince detayına kadar tahsil edip onda kendini yok etmiş, Hazreti Muhammed’in bendesi olarak Allah’a aşık olmuş, böylece Allah ile Allahlaşmış. Böyle biri topluma daima sevgi sunar. Hep sevgi sunulan bir yere herkes koşar. Onun için Konya’daki türbesinde her dinden ziyaretçisi var, onun kapısı herkese açıktır.
Hazreti Muhammed’in dini yüksek ahlak üzerine kuruşmuştur. Ahlak ise toplum için yararlı fikirler üretmektir. Hazreti Muhammed diyor ki: “Ne kadar az bilgili bir insan olursan ol, toplum için yararlı fikirler üretirsen, onların üzerlerindeki yükü hafifletirsen, sen bendensin; ama ne kadar çok bilgin olursa olsun, toplum için karamsar fikirler üretirsen o zaman sen ahlaksızsın, benden değilsin.”
Hazreti Muhammed, bütün dünyanın rahmetidir; Hazreti Muhammed, bütün insanların Peygamberidir. Peygamberlerin hepsi Allah’tan söz ettiler. Biz, Resulallah’ın o yüksek ahlakında duruyoruz.
Allah, kimsenin türbanına, külahına, sakalına, bıyığına bakmaz; gönlüne bakar. Gönlü temizse altın gibidir. Altını çamura at, ayarından bir şey kaybetmez, pas da tutmaz. Ateşte erit, gramından eksik vermez. Öbür madenlerin hepsi eksik verir. Hele girdiler mi çamura, pas da tutarlar. Ehl-i iman sahibi de buna benzer, nerede olursa olsun o Allah ile beraberdir.
Hazreti Mevlana’ya gelince; Mevlana, Muhammed’dir, İsa’dır, MUsa’dır, Davud’dur, Süleyman’dır, bütün Nebilerin tümüdür. Mevlana, ona ne yüzle bakarsan, o yüzle sende tecellisini gösterir. O, birlik aleminin kaynağı, bütün varlıkların özüdür. Mevlana, kainattır, kainat da Mevlana’dır.
Burası, Hazreti Mevlana’nın evi olduğu için hangi dinden, hangi ırktan olursa olsun, tüm insanlara açık, dinler üstü bir yerdir, tutuculuk yoktur. Tamamen evrensel, insancıl ve yapıcıdır. Sevgiyi, aşkı, ne kadar güzellik varsa onları sunmaktadır.

Yayım tarihi

MERAM’DAN SİLİVRİKAPI MEVLANA KÜLTÜR MERKEZİ’NE… (1)

 

Birlik aleminin kaynağı Hazreti Mevlana’nın sevenleriyle Konya Meram Bağları’nda yediyüz sene önce yaptığı sohbetler Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi’nde yaşatılmaya devam ediliyor. Ruhlara gıda, gönüllere şifa olan, soru-cevap şeklindeki bu sohbetlerden kısa kesitleri yazıya dökerek, onun saçtığı güzelliklerden bir kısmını sizlerle paylaşmak istedim.
Bilindiği üzere, soru-cevap şeklinde yapılan Hakk sohbetleri, Hazreti Mevlana’dan önce tasavvufun Piri Hazreti Ali zamanında da yapılmaktaydı.
Bu doğrultuda, bütün insanlığa ışık olan Hazreti Mevlana’dan feyz alınmasına katkıda bulunmak, düşüncelerin aydınlanıp, tereddüt ve ikiliklerin yok olmasına vesile olmak amacıyla Silivrikapı Mevlana Kültür Merkezi’nde açtığımız sohbetlerde dinleyicilerden gelen sorulara elimden geldiğince cevap vermeye çalışıyorum ve çalışmaya devam edeceğim.
Her anınız nur olsun, gönüller ferah olsun, yaşamlar duygu dolu olsun, koşuşlar hep güzelliklere doğru olsun… Kainatın nuru Hazreti Muhammed Efendimizin, Ehlibeyt Efendilerimizin, yüce Pirimiz Hüdavendigar Mevlana’mızın selamları, feyizleri ve güzel keremleri hepinizin üzerlerinize olsun…

 

MEVLEVİLİK HİÇ AYRIM YAPMADAN İNSANLIĞA HİZMET ETMEKTİR…

Bu yola katılmak için Müslüman olmak ya da herhangi bir dine tabi olmak şart mıdır?

Burası bütün dinlere açık, sevgi, aşk, birlik, kardeşlik yuvası olduğundan, burada din, dil, ırk ayrımı yoktur. Yolumuz birlik, sevgi, kardeşlik yoludur. Bizde Peygamberlerin hepsi birdir, çünkü hepsi aynı Allah’tan söz ettiler. Hazreti Mevlana, bütün Peygamberleri ve onların cemaatlerini kucaklamış, insanlık aleminin sevgi ve güzellik kaynağı olmuştur.
Mevlana, “Dünyanın neresinde olursanız olun bir sevgi sözü işittiğiniz zaman, o sözler bana aittir” der.
“Ya Mevlana! O söz nasıl sana ait olur? Çin’de, Hindistan’da, Yemen’de konuşulan sözün sahibi nasıl sen olabilirsin?” diye sorulduğunda ise, “Benim kaynağımdan fışkırmıştır” diye cevap verir.
Mevlana, aşk ustası, sevgi ustasıdır. Hangi milletten olursa olsun bütün aydınlar, Mevlana’nın felsefesi etrafında toplanıp, onun eserlerinde kişiliklerini buluyorlar. Hazreti Mevlana, insana kişilik verir. İnsan gerçek kimliğini bulduktan sonra yaşamını en güzel şekilde sürdürür, bilinçli yaşar, bütün insanlık alemini Allah’ın varlıkları olduğu için sever ve hepsine sevgiden söz eder.
Hazreti Mevlana, hiç din, dil, ırk ayrımı yapmadan bütün insanlık alemine bir baktı. O cihanın Kutbu, dinler üstü bir düşünürdür. Hazreti Mevlana, öyle bir temel atmış ki, dünya durdukça onun sözleri insanlığa ışık olacak…
Hazreti Mevlana çok sevilir. Çünkü o, bütün insanları sevdi ve olduğu gibi kabul etti. Bütün kötü huylarını bırak, öyle bana gel, demedi. “Her neysen yine gel” çağrısında Hazreti Mevlana kimseye, gel Müslüman ol, demiyor; gel insan ol, diyor. Hazreti Mevlana’nın misyonerliği, hangi dinden olursa olsun bütün insanları kardeş yapmaktır.

Yayım tarihi

Mevlana ve Şems… (6)

Bilindiği üzere, Kirman, İran’da kimyonun en çok yetiştiği şehirdir. Şems-i Tebriz Hazretleri’nin bir benzetmesi vardır, der ki: “Kimyonu Kirman’a götürmekte ne fayda var? Tanrı kapısına da canını götürsen bunun aynıdır, ne faydası var? O kapı canların yaratıldığı yerdir, oraya orda olmayan bir şey götür. Sen O’na niyaz ve yalvarma, yakarma götür. Zira niyazsız olan Allah, niyazı sever. Oraya yokluğunu götür ki, sana lütufda bulunulsun. O da aşktır. Bir kere aşk tuzağına düştün mü? O seni sarar gider.” Bir ayet-i kerimede de, “Allah’ı severseniz, O da sizi sever!” diye buyrulmaktadır.

Şems-i Tebrizi Hazretlerinin, bu menkibede dile getirmek istediği şudur:

Sevgili, senin canını istemekte değildir. Sen O’na canını verirsen, o Sevgili kiminle muhabbetini dile getirecek? Kiminle kendini yadedecek? Sevgili’nin istediği şey sevgidir. O’na sevgini büyüteceksin, gönlünü vereceksin, o sevgi aşka dönüşecek. Sevgi, aşka dönüştükten sonra, senden kimlik kalkacak ve sende Sevgili kimliğini gösterecek.

Hazreti Mevlana’mız da buyurur ki:

“Aşık ölüdür, aşıktan görünen Maşuktur!”

Aşk, insanı hedefine ulaştıracak en hızlı vasıtadır. Hem hedefe ulaştırır, hem de ulaştırdığı yerde yokluğa erdirir. Nereye sevgini ve aşkını verdiysen, orası sende tecellisini gösterir.

Yine Hazreti Mevlana’mız der:

“Ey Aşık! Benim makamıma geldiğinde, bana Maşuk diye hitab ediyorsun.

Ey Aşık! Aşk ile geldiğinde, ziyaret eden de sensin, ziyaret edilen de sen…”

İşte Şems-i Tebrizi Hazretleri’nin anlatmak istediği de budur. Sevgili’ne sevgini, aşkını, muhabbetini, gönlünü götürürsen, o Sevgili senden hoşnut olur…

Yayım tarihi

Mevlana ve Şems… (5)

Şems olmak kolay değildir, herkes Şems’i taşıyamaz…

Hazreti Şems, Mevlana’nın putlarını kırmak için onu türlü imtihanlara tabi tutmuştur. 

Bu imtihanlardan herkesçe bilinen bir tanesini dile getireyim… Bir gün Şems Hazretleri, Cenab- ı Mevlana’dan meydandaki bir meyhaneden şarap almasını istiyor. Hazreti Mevlana o güne kadar hiç bir meyhaneye girmemiş, şarap da ağzına koymamış; ama diğer taraftan Şems’e de ikrar vermiş, gitmese olmaz. Kalkıyor Cenab-ı Mevlana meyhanenin yolunu tutuyor, giriyor meyhaneye. Meyhaneci karşısında Mevlana’yı görünce çok şaşırıyor, “Buyrun Mevlana Hazretleri, bir şey mi oldu?” diyor. Hazreti Mevlana, “Şurdan bana bir testi şarap doldurur musun?” diye sıkılarak cevap veriyor. Meyhaneci şaşkınlıklar içinde bir testi şarabı Hazreti Mevlana’ya ikram ediyor. Mevlana şarabı alarak çıkıyor meyhaneden, sokakta kimse onu elinde şarapla görmesin diye de şarabı cübbesinin altına saklıyor ama, tam kalabalık halkın arasından geçerken, testi kayıyor, yere düşüyor ve kırılıyor. Her yer şarap oluyor ve etraftaki halk da bunu görüyor ve aralarında söylenmeye başlıyorlar; biri diyor, “Mevlana şarap mı içiyormuş”, öbürü diyor, “Yazıklar olsun, biz kime inanmışız, kime iman edip sözlerini dinlemişiz!..”

Hazreti Mevlana’nın canı bu duyduklarına çok sıkılıyor, eve dönüyor ve üzüntüden sakalları titreyerek çıkıyor Şems’in karşısına. Hazreti Şems, Mevlana’nın bu halini görünce gülümseyerek soruyor, “Hayırdır Mevlana ne oldu?” Hazreti Mevlana başına gelenleri olduğu gibi anlatıyor. Şems Hazretlerine tabi ki her şey zaten malum, diyor ki, “O şişeyi gayb aleminden ben düşürdüm. Şimdi söyle bana, seni halkın mı sevmesini istersin, yoksa Hakk’ın mı?” Cenab-ı Mevlana, “Hakk’ın sevmesini isterim” diye yanıt veriyor. Bunun üzerine Hazreti Şems şöyle devam ediyor, “Ben de bunu seni halktan uzak etmek için yaptım.”

Hazreti Şems, Mevlana’yı buna benzer daha birçok imtihanlara tutmuştur. Bundan şunu anlamamız gerekir; bir insan putlarını kırmadıktan sonra hakiki kimliğine ulaşamaz. İnsanı bütün güzelliklerden uzak eden küçük aklıdır. Böyle bir kişi kendi aklını beğenir ve başkalarını hor görür.

Cenab-ı Mevlana, Hazreti Şems’in elinde piştikten ve bir güneş gibi parladıktan sonra bakın ne diyor:

“Ey insan! Kusursuz kul bu alemde arama. Kusursuz insan yoktur bu alemde, herkeste bir kusur vardır. İnsanlarla iyi geçinmek istersen, herkesin iyi taraflarına bak, o zaman huzurlu olursun.”

Yayım tarihi

Mevlana ve Şems… (4)

Bir gün Şems-i Tebrizi, Hazreti Mevlana’ya “Neden ışık altında yazıyorsun?” diye sordu. Mevlana bir an Şems’in gözlerinin içine baktı ve “Gözüm karanlıkta görmez, ışık olmadan nasıl yazacağım?” dedi. O zaman, Şems: “Çalış her zerren göz olsun, bırak artık ışığı, ışıksız yaz” diyerek Mevlana’yı aylarca düşünceye soktu. Gün geldi, perde açıldı, o ışık oldu ve karanlıkları aydınlattı.

Gözün görüş alanı sınırlıdır. Kalb gözü açılırsa dünya küçülür, başka alemler görülür.

Hazreti Mevlana, Fihi Ma-Fih adlı eserinde şöyle der: “Şaşarım insanlara; erenler, aşıklar, yeri yurdu olmayan, şekli bulunmayan, neliği niteliği de olmayan aleme, neliksiz niteliksiz alemine nasıl aşık olurlar, nasıl o alemden yardım görürler, güç kuvvet bulurlar, o alemin tesiri altında kalırlar, derler. Halbuki kendileri gece gündüz o aleme girerler. Bir adam bir adamı görür, ondan yardım görür. Bu yardımı onun lütfundan, ihsanından, bilgisinden, anısından, düşünüşünden, onun neşesinden, üzüntüsünden elde eder. Bütün bunlar da mekansızlık alemindedir.

Allah, sesten, harften münezzehtir. Tanrı’nın sözü, harften sesten dışarıdır. Fakat sözünü de, dilediği her harften, her sesten, her dilden akıtır gider. Hani yollarda, saraylarda havuz başlarına taştan bir insan, yahut bir kuş yaparlar; o heykellerin ağızlarından su akar, havuza dökülür. Bütün akıllılar bilirler ki o su, taştan yapılma kuşun ağzından gelmiyor, bir başka yerden geliyor…”

Hazreti Mevlana, iç aleminden zuhur eden bütün ilhamları şu üç söze bağladı: “Hamdım, piştim, yandım.” Yani demek istedi ki: Zahir ilimde hep okudum, çok şey öğrendim, eşi benzeri olmayan güzel bir bilgin oldum ama ben kimdim bilmiyordum, hamdım; Şems’i tanıdım piştim, yani onda olgunlaştım; şimdi Şems uçtu gitti, ben yandım…”

Akıl, pervaneye benzer, sevgiliyse mum gibidir. Pervane, kendini muma vurur, yakar, helak olur gider; fakat pervane de ona derler ki, o yanıştan zarar görse, elemlere düşse bile muma dayanamasın; kendisini atsın-gitsin…

Divan-ı Kebir’inde çok güzel seslenir bizlere Mevlana ve der ki:

“Ey aşık! Hileyi bırak! Aklı terk et, divane ol, divane! Ateşin tam ortasına atıl, adeta gönlüne gir! Pervane ol, pervane!

Kendini yabancı say, kendine yabancı ol! Hem de evini yık, harap et! Sonra gel; aşıklarla, aynı evde otur, onlarla düş, kalk!

Git, gönlünü siniler gibi yedi kere yıka, kinden, nefretten temizlen! Sonra gel aşk şarabına kadeh ol!

Sevgiliye layık olmak için tamamıyla can halini al! Mest olanların yanına gidince sen de mest ol mest!

Güzellerin takdıkları küpelerin sohbet yeri, buluşma yeri onların yanaklarıdır. Güzel yanaklarla, güzel kulaklarla dost olmak istiyorsan; inci tanesi ol, inci tanesi!

Düşüncen nereye giderse seni peşinden sürükler, oraya çeker götürür. Sen düşünceden vazgeç de, kaza ve kader gibi en ileride yürü, en öne geç!

Şehvete kapılmak, heva ve hevese meyl etmek bir kilittir ki, gönüllerimiz onunla kilitlenir. Sen anahtar ol, anahtarın dişi ol!

Mustafa (s.a.v) Hannane direğini okşadı. Sen bir ağaçtan da aşağı değilsin ya, haydi Hannane direği ol, Hannane direği!

Hazreti Süleyman sana; ‘Kuş dilini duy, öğren!’ diyor. Halbuki sen öyle bir tuzaksın ki, kuş senden ürker kaçar, sen tuzak olma, yuva ol, yuva!

Bir güzel sana yüz gösterirse, ona ayna ol, onu içine al, onunla dol! Güzel sana karşı saçlarını yüzer açarsa, sen ona tarak ol, tarak.

Zenginleştin, armağanlara, mallara sahip oldun da bunlara karşılık şükran olarak aşkı verdin. Malı bırak, mal şöyle dursun, sen aşka şükrane olarak kendini ver, kendini.

Bir müddet ateş oldun, rüzgar oldun, su oldun, toprak oldun. Bir müddet de hayvan oldun, hayvanlık aleminde dolaştın. Madem ki, bir müddet can haline geldin, hiç olmazsa sevgiliye layık bir can ol, sevgiliye layık bir can.”

Yayım tarihi

Mevlana ve Şems… (3)

Hazreti Mevlana buyuruyor ki: “Ben bir pergele benzerim. Sol ayağım pergelin dikmesini andırır, sağ ayağım ile de çark atarken yetmişiki milletin gönlünü tavaf ederim.” Bir başka yerde de şöyle diyor: “Ben bir ney’e benzerim, yetmişiki millet sırrını benden dinler.” Mevlana’nın bu sözleri, sıdk-ı bütün bir iman ve teslimiyetle bağlı olduğu Efendisi Şems-i Tebrizi’den gönlüne tecelli edenlerdir. Çünkü Mevlana, tamamen kendisini Şems’de yok etmiş ve O olmuştur.

Mesnevi-i Şerif’inde şöyle der Mevlana…

“Kabe her ne kadar onun lütuf ve ihsan evidir ama benim vücudum da onun sır evi. Allah, Kabe’yi kurdu ama kurdu kuralı ona gitmedi. Halbuki bu eve, benim vücuduma, o ebedi diri olan Allah’dan başka kimse gelmedi. Beni gördün ya, bil ki Allah’ı gördün; doğruluk Kabe’sinin, hakiki Kabe’nin etrafında tavaf ettin. Bana hizmet, Allah’a itaat etmek, onu övmektir. Sakın Hakk’ı benden ayrı sanma. Gözünü iyi aç da bana öyle bak ki beşerde Allah nurunu göresin.” (Mesnevi, II/2245)

O devrin hükümdarı Alaaddin ve sadrazamları da bir gün Hazreti Mevlana’nın sohbetine teşrif edeceklermiş, fakat daha onlar gelmeden hükümdarın bir dostu gelmiş ve Mevlana’ya şöyle buyurmuş: “Ya Hüdavendigar Mevlana, bugün hükümdar sizin sohbetinize katılacak, ne olur onlara göre bir muhabbet aç.” İşte Mevlana ona şu cevabı vermiş: “Efendiler, sohbet bana ait değildir, sohbet yolcuya aittir. Onların gönülleri okunur ve sohbet onların gönüllerine göre varlığını gösterir. Benim ağzımdan çıkan sözleri hem onlar dinler hem fakir dinlerim.”

Yine Mevlana’ya kulak verelim…

“Onun ruhu Padişahın ruhuyla birdi. Bu ten aleminden önce de o iki ruh, birbirine eş olmuş, birbirine aşina olmuştu. Zaten iş, tenden önce olan iştir. Sonradan meydana gelenlerden geç! İş arifindir. Çünkü arif, şaşı değildir. Gözü, ilk ekilen şeyleri görür.” (Mesnevi, II/1050)

Bir insan teslimiyetli konuştuğu vakit, bu demektir ki, o kişiden dile gelen Hakk’tır. Ve o kişiden madem Hakk sözü dile geliyor, onun bütün sözleri ruha hitab eder; hatta dinleyen kişinin bir buğzu bile olsa o sözleri duyunca kalbi yumuşar, o da söylenenleri can kulağı ile dinler.

Bakın ne güzel söyler Mevlana, Mesnevi-i Şerif’inde…

“Alemin sarsıntılarına, yıkıntılarına direk, destek olan… gizli dertlerin tabibi bulunan o erler; muhabbetin, adaletin, rahmetin ta kendisidirler. Onlar, Hakk gibi illetsiz, rüşvetsiz kişilerdir. Onlardan birine “Can ve gönülden ettiğin bu yardım için, neden yardım ediyorsun?” denilse ancak ‘Yardım isteyenin gamından, çaresizliğinden’ der. Erin avı merhamettir. İlaç, alemde dertten başka bir şey aramaz. Nerede bir dert varsa, deva oraya gider. Su, neresi alçaksa, oraya akar. Sana da rahmet suyu gerekse yürü, alçal da sonra rahmet suyunu iç, sarhoş ol.” (Mesnevi, II/1935)

Yayım tarihi

Mevlana ve Şems… (2)

Hüdavendigar Mevlana buyurur, der ki: “Hazineyi açtılar, hepiniz elbiseler giyin. Mustafa yine geldi iman edin. Dokuz felek ile her felekte bir zaman dönüp dolaştım. Senelerce yıldızlar da, burçlarda devrettim. Bir müddet görünmedim O’nunla idim. Lahutiyette Hakk’a en yakın idim. Ana karnındaki çoçuk gibi gıdamı Hakk’tan aldım. İnsan bir kere doğar, ben bir çok defalar doğdum. Cisim hırkasını giydim işler gördüm. Çok kere bu hırkayı kendi ellerimle yırttım. Geceleri zahitlerle mabedlerde sabahladım. Kafirlerle puthanede putların içinde uyudum. Kıskancın acısı benim. Hastanın şifası benim. Hem bulut, hem yağmurum, çayırlara yağarım. Ey Derviş! Benim eteğime asla fanilik tozu konmadı. Sonsuzluk aleminin bağında ben bol bol gül topladım. Ben sudan, ateşten, inatçı rüzgardan şekle girmiş topraktan değilim. Evlat ben tertemiz nurum. Tebrizli Şems’te yok olmuşum. Eğer beni gördüysen kimseye gördüğünü söyleme.”

İşte insan da bu tas gibi yahut da aktar gibidir. Yahut da aktar dükkanıdır ki orda Allah’ın sıfatlarının hazinelerinden avuç avuç, parça parça şeyler vardır. Bu dünyada, layığınca alış verişte bulunsun diye onları kaplara, taslara koymuşlardır. Duymaktan bir parça, görmekten bir parça söylemekten bir parça akıldan bir parça, kerem ve ihsandan bir parça, bilgiden bir parça şu halde insanlar Allah’ın gezip dolaşan satıcılarıdır. Dönüp dururlar.

“Ben görünen ve görünmeyenim.

Uykudaki göz gibi açığım ve gizliyim.

Varım ve yokum.

Gül suyundaki koku gibi.

Söyleyen ve susanım,

Kitaptaki yazı gibi…”

Mesala gözün aydınlığını görüyorsun ya; o dünyada da bu dünyada da gözler var, bakışlar var, görüşler var; hem de çeşit çeşit. Sana ondan bir örnektir, yolladılar ki dünyayı seyredesin. Yoksa görüş, bu kadar değildir; fakat bundan fazlasına tahammül edemez insan. Kur’an’da, “Hiç bir şey yoktur ki onun hazineleri katımızda olmasın’’ diye buyrulmuştur. Artık bir düşün; bu kadar binlerce yüzyıllar, bunca insanlar geldiler; bu denizde doldular derken gene boşaldılar; bir seyret de gör.