MANEVİ MENKIBELER – 93

SİN İLE ŞİN…

Muhyiddin-i Arâbi Hazretleri, selam olsun üzerine, hayattayken, o devrin hocalarının nasıl devleti kandırdıklarını, nasıl paralar aldıklarını, gömdüklerini keşfediyor ve kalkıp paraları gömdükleri yerin üstüne ayağını basarak bütün hocalara sesleniyor, “Sizin Allah’ınız” diyor, “benim ayağım altındadır” ve üç sefer ayağını vuruyor yere.

Aa, sen misin bu sözü söyleyen… Hemen Ulemâlar toplanıyor, bir fetva çıkarıyorlar, Muhyiddin-i Arâbi’ye idam hükmü veriyorlar.

Alıyorlar Muhyiddin-i Arâbi’yi idam sehpasına getiriyorlar, asmadan önce soruyorlar, “Son sözün var mı senin?”

“Var” diyor.

“Nedir?”

“Sin ile Şin harfi biraraya geldiği zaman benim hakikatim ortaya çıkacak… Şimdi beni asabilirsiniz!”

Ve asıyorlar…

Şimdi Yavuz Sultan Selim, niyet ediyor bütün İslâm aleminin lideri olsun ve oldu da, hep Şeyh’ül-İslâm’ın fetvalarıyla yola çıktı. Şam’ı aldı, Mısır’ı aldı, her tarafı aldı.

Şam’a geldiği zaman, hemen Şam’ın ileri gelen adamlarını topladı, onlara, Muhyiddin-i Arâbi Hazretleri’nin, “Sizin Allah’ınız benim ayağım altındadır” diyerek ayağını vurduğu yeri göstermelerini istedi. Hemen götürdüler gösterdiler.

Yavuz Sultan Selim o yerin üzerine çadır kurdurdu, altını kazdırdı ve dört beş sandık altın çıkarttı. 

Şimdi adamlarına, Cuma namazında bir sandık altını alıp Emevi camine getirmelerini emretti. Cuma namazı kılınırken Yavuz Sultan Selim tekrar emir verdi: “Avuçla altını atın cami içine.”

Bakalım camideki hocalar Cuma namazını bırakıp altınları alacaklar mı?

Yaptılar da, hocalar bıraktılar namazı, başladılar altınları almaya.

Yavuz Sultan Selim bunu görünce, namazdan sonra hepsinin başlarını kılıçtan geçirtti. Muhyiddin-i Arâbi’nin intikamını aldı.

Selim’in Sin harfi ile Şam’ın Şin harfi biraraya gelmiş oldu.

Peki bu zat daha sonra bu altınları ne yaptı?..

O altınlardan bir tane bile getirmemiştir Türk topraklarına; Medine’de, Kabe’deki altın oluğu o yaptırdı, kalan altınlarla gitti, İmam Hüseyin Efendimizin makamındaki caminin bütün kubbelerini altınla kaplattı, kapılarını altından yaptırdı. Bütün altınları buralara harcadı.

Medine’ye gelince, Hazreti Peygamberin makamına girdi. İstedi Hazreti Peygamberi alsın getirsin Türkiye’ye, ama baktı duvarlar yedi metre genişliğinde, yedi metre derinliğinde, hepsi tunçtan yapılmış, getiremedi.

Başladı Hazreti Peygamberin kuburunu sakalıyla süpürmeye; hem süpürdü hem ağladı hem seslendi… 

“Bu cihana bir padişah az, iki padişah da çok. Ya Resulallah, sen iki cihanın padişahısın, beni de ömür boyu senin kölen say.”

MANEVİ MENKIBELER – 92

HÜRMET…

Hazreti Peygamber, dar’ül-beka’ya yürüdükten sonra, Hattapoğlu Ömer, Ali’nin hakkını yedi, hilafete Ebubekir’i getirdi.

Getirdikten sonra, Ebubekir-i Sıddık, Cuma hutbesini okumaya çıktığı zaman, Hazreti Peygambere hürmet etti, Hazreti Peygamberin basamağından bir basamak aşağıda hutbeyi okudu.

Gün geldi, üç sene sonra Ebubekir de Hakk’ın rahmetine yürüdü, yerine Ömer geçti.

Ömer de hutbeyi okurken, hem Hazreti Peygamberin hem de Ebubekir’in basamağına hürmeten, ikisinin aşağısında hutbeyi okudu.

Onbir sene sonra, Ömer de namazda katledildi, Osman-ı Zinnuri hilafete geçti.

Osman-ı Zinnuri hilafete geçince, hem Ömer’in basamağına bastı geçti, hem Ebubekir’in, direk Resuallah’ın basamağına geçti, orada diz çöktü, tefekkürde durdu. O tefekkürdeyken cami nurlandı. Bir vakitten sonra hutbeyi okudu.

Hutbeden sonra sordular, “Neden sen hürmet etmedin Hazreti Peygamberin makamına, Ebubekir’in, Ömer’in makamına? Çıktın Hazreti Peygamberin makamından hutbeyi okudun?”

İşte Osman’ın verdiği cevap… “Başımdaki taç, Resulallah’ı temsil ediyor, ben onu aşağı basamaklarda tutamam. O tacın hürmetine Resuallah’ın basamağına çıktım.”

Cemaat o zaman anladı, neden camiyi nur kapladı…

Şimdi gelelim Molla-i Cami’ye.

Molla-i Cami, büyük bir bilgin. Mevlâna için der ki: “O, Ali Cenab’ın vasfı hakkında ne söyleyebilirim? Peygamber değildir, fakat Kitabı vardır.”

Hazreti Mevlâna da dar’ül-beka’ya yürüdüğü zaman, Hüsamettin Çelebi geçti yerine.

Molla-i Cami taziyeye geldi, yanında kırk tane bilginle birlikte. O devirde o da isim yapmış.

Çelebi Hüsameddin’e dedi ki: “Öğle namazında imamiyete sen çık.”

Çelebi Hüsameddin, “Biz imamiyete çıkmıyoruz” dedi, “biz cemaatimize arka çeviremeyiz. Biz İmam Ali gibi vazifeliyiz. O kırklara arka çevirmedi. Hazreti Resulallah, üçyüzaltmışaltı ashab-ı suffe’ye arka çevirmedi. Namazdan sonra geldi, onların huzurunda oturdu, onlara cemalini tuttu. Biz de cemal tutmaktayız, arka çevirmiyoruz.”

Ee, sen misin bunu söyleyen?.. Başladı Molla-i Cami, “Senden” dedi, “istiyorum, Allah aşkına, Muhammed aşkına, üstadım Mevlâna aşkına, İmam Ali aşkına, imamiyete çık.”

Hüsameddin Çelebi baktı ki yeminler çok büyük, çıktı imamiyete. Tekbir çekti.

Tekbir çektikten sonra ayet okumadı, şiir okudu. Güzel bir şiir okudu ve tekbir çekti. Hepsi rükuya vardılar, rükudan secdeye… Şiirlerle namazı tamamladı.

Kırk tane bilgin, döndüler Molla-i Cami’ye, “Yazık oldu bizim namazımıza” dediler, “Şiirle hiç namaz kılınır mı? Namaz kazaya gitmeden sen geç imamiyete. Biz bu yaşa geldik, bu kadar bilgi tahsil ettik, hiç duymadık şiirlerle namaz kılınsın.”

Molla-i Cami Hazretleri dönüp onlara dedi ki: “Ben de duymadım ama, onun kadar Allah’ı metheden şiirler de işitmedim. Bu yüzden, bu namaz kabul edilmezse Hakk’ın huzurunda, hiçbir namaz kabul edilmez.”

Kıldırmadı ve aldı cemaatini geldi Türbe-i Saadet’e, Mevlâna’nın makamını ziyaret edecek.

İyi ama… Mevlâna’nın ruhaniyeti, daha kapıdan girer girmez Molla-i Cami’nin bütün vücudunu sardı.

Molla-i Cami çıkardı ayakkabılarını, dört ayak üstüne geldi, kuzu gibi yürümeye başladı. Cemaati hayretler içinde kaldı. 

Molla-i Cami, böyle geldi Hazreti Pir’in kuburu başına, orada eğildi, tefekküre daldı. Hemen ilham geldi, talebelerinden birine dönüp, “Alın kalemi ve kağıdı, şimdi içimden gelen ilhamı dile getireceğim” dedi.

Aldılar kalemi, kağıdı, “Buyrun Efendi Hazretleri…”

Molla-i Cami, Mevlâna’ya seslendi…

“Hülya-yı Kübra mısın? Kabe-yi Beytullah mısın? Asuman ferk eylemedi.. Mevlâ mısın, Mevlâna mısın?”

Bu sözler, Türbe-i Saadet’de yazılıdır.

Onun için, Pirimiz yüce bir varlıktır.

Dünyamızda, manen ziyaret edilen ilk Hadra-yi Kubbe, Kudüs’tedir, kırksekiz Peygamber yatar. Oranın da kubbesi yeşildir. İkincisi Hazreti Peygamber ziyaret edilir. Üçüncüsü Cenab-ı Mevlâna.

Cenab-ı Mevlâna’yı ziyaret etmek, Hazreti Muhammed’i ziyaret etmektir ve kırksekiz Peygamberi ziyaret etmektir.

Kırksekiz Peygamberi ziyaret etmek, Hazreti Muhammed’i ziyaret etmektir ve Mevlâna’yı ziyaret etmektir.

Hazreti Muhammed’i ziyaret etmek, kırksekiz Peygamberi ziyaret etmek ve Mevlâna’yı ziyaret etmektir.

Dünyada üç tane Hadra-yi Kubbe var, Yeşil Kubbe.

Peki manası nedir bunun? Bunun manası, bu zat’lar insanı insana söyleyenlerdir, irşad edicilerdir…

MANEVİ MENKIBELER – 91

ALLAH SEVGİSİ…

Bu yolun güzelliklerinin sonu yoktur. Hazreti Mevlana’ya bir soru soruyorlar: “Senin yolun nedir ya Mevlana? Bu yolun başı var mıdır?” 

Mevlana şu cevabı veriyor: “Bu yolun başı olsaydı, sonu da olurdu. Benim yolum baştan aşağıya güzelliklerle doludur.” 

Yine Hüdavendigar Mevlana şöyle buyurur: “Bana gelenlerden, kimisi lokmama gelir, kimisi kisveme gelir, bana geleni daha göremedim.” 

Yani kimisinin karnı aç, sofrasında karınlarını doyurmak için gelmişler. Kimileri de, ben de derviş oldum demek için, kisvesine gelmişler. Fakat benim için geleni daha göremedim, diyor. 

Galib Dede Hazretlerinin zamanında da bir adam Galata Mevlevihanesine gelmiş, “Dünyadan soyunmak istiyorum, derviş olmak istiyorum” demiş. 

Adamı Galib Dede’nin huzuruna çıkarmışlar. Galib Dede, adama bakmış ve demiş ki: “Zaten bu adamın dünyalığı yok, her tarafı yırtık pırtık, belli ki elbiselerini yenilemek için gelmiş. Boş çevirmeyin, üzerine bir elbise verin, karnını da doyurun, sonra bırakın isterse gitsin isterse kalsın.” 

Buna benzer şeyler o devirlerde de vardı, bu devirde de var. 

Allah sevgisi, menfaatsiz bir sevgidir. Bu sevgi şarabı ağızdan dökülür. İsteyen ne kadar sorarsa söyleriz, hiç tükenmez, çünkü meyhanesi gönüldür. 

Hazreti Muhammed gibi yüce bir peygamber bile Hakk’a yürüyeceği zaman “Acaba toplumuma bir şeyler verebildim mi?” diye gözyaşı dökmüş, ümmetinin rızasını istemiştir. 

Bu ömürde ne yaşıyorsak geçicidir. Başkalarına bir hizmet sunabildinse, bir gönülde yer alabildinse ancak o zaman baki olursun.

MANEVİ MENKIBELER – 90

YARINA GÖRE KONUŞACAĞIZ…

Bir gün Mevlana’ya demişler ki: “Huzurunuza sadrazamlar, arada sırada da padişahlar geliyor. Ne olur ya Hüdavendigar, biraz onlara göre muhabbet sunun.”

Hazreti Mevlana şu cevabı veriyor: “Bu gönül ister onlara göre bir şey ikram etsin. Ama muhabbet bana ait değil, muhabbet yolcuya ait. Benden o muhabbet zuhura geldiği zaman, benim ağzımdan çıkan sözleri hem ben dinliyorum, hem de cemaat dinliyor. Her iki taraf da o sözlerden irşad oluyoruz.”

Hiç bayat bir şey sunmamışlardır. Daima güne göre, saate göre, hep taze ikramlarda bulunmuşlardır. 

Hatta bir gün Hazreti Mevlana’ya şöyle bir soru sormuşlar: “Sen çok konuşuyorsun, çok şey söylüyorsun ya Mevlana… bir gün bu muhabbet bitebilir. Bittikten sonra bu güzel sözleri, bu güzel muhabbetleri nereden dinleyeceğiz?”

Mevlana şöyle bir cevap veriyor, “Efendiler!” diyor, “Bir kuyudan su aldığınız zaman kuyunun suyu bitiyor mu?”

“Bitmiyor.”

“Pekala, ertesi gün kuyuda su bulunuyor mu, bulunmuyor mu?”

“Bulunuyor, çünkü tazesi geliyor.”

“O zaman yarına varsak, biz de yarına göre konuşacağız, yine muhabbetlerin tazesini sizlere sunmaya çalışacağız.”

Allah’ın muhabbeti hiçbir zaman bitmez. Bizlerdeki bu geçici ömürler biter, bâki kalan kendisidir. Kimi nöbete koyarsa bu alemde, yine oradan muhabbetlerini dile getirir.

Onun için, ne kadar şükretsek Rabbimize az… Hazreti Mevlana’ya acizane bende olmaya çalışıyoruz. Çünkü o nerede, biz neredeyiz? Onun o mertliği, o sonsuz şefkati, bizlere kadar ikramını göstermiş. O bir okyanus, biz ise bir zerreyiz…

MANEVİ MENKIBELER – 89

SEVGİ ACAYİP BİR ŞEYDİR…

Maddi vücudumuz gıda ile, manevi varlığımız da sevgi ile büyür. Bilhassa küçük çocuklar sevgiye son derece muhtaçtırlar. 

Bakın Hüdavendigar Mevlana daima cebinde şekerlerle gezermiş ki, yoluna bir çocuk çıkarsa ona versin, çocuğun gönlünü alsın. 

Bir gün yine evine doğru giderken yolda üç beş çocuk çelik çomak oynuyorlamış. Tabi çocuklar daha uzaktan Mevlana’yı tanımışlar ve hemen yanına koşmuşlar. Aralarından bir tanesi elindeki çelik çomağı ne yapacağını bilemeden arkada kalmış ve uzaktan Mevlana’ya seslenmiş: “Ya Mevlana, beni de bekle sakın gitme, çelik çomağımı bir yere bırakıp hemen geliyorum!” 

Mevlana ona bakarak gülümsemiş ve çocuğa cevap vermiş: “Acele etme, güzel evladım, ben burada seni beklerim, bir yere gitmem…” 

Bakın o büyüklüğünün yanında ne kadar da tevazuda ve sevgide yüce Mevlana…

Bir gün de oğlu Sultan Veled’in yüzünü asık görmüş Hüdavendigar Mevlana ve çok üzülmüş. Kendisine bu halinin nedenini sormuş fakat cevap alamamış. Hemen onu neşelendirmek için koşmuş ve bir ayı postunu alıp üzerine geçirmiş. Sultan Veled’in odasına gelerek, ayı postunun altından ona “Bu! Bu! Bu!..” diye seslenmiş. 

Mevlana’nın bu hareketlerinden Sultan Veled’e bir gülme gelmiş ve gülmeye başlamış. Hali değişmiş ve üzerindeki sıkıntı anında yokolup gitmiş. 

Bizim maneviyatımız, tevhidimiz, sevgidir. Sevginin icabı da şefkattir. Sevgi acayip bir şeydir…

Mevlana’mızın dünyaya güzel bir seslenişi vardır, şöyle der: “Sevgiye dair ne varsa bu alemde ben oradayım. Kavgaya, savaşa dair ne varsa ben orada yokum.” 

Bütün olay kendini tanıyarak, insanca yaşamak, Yaratan’dan ötürü bütün varlıklara, hiç ayrım yapmadan sevgiyle bakıp, yüz tutana sevgiden söz ederek hayatı sürdürmektir.

MANEVİ MENKIBELER – 88

BİZ, SEVGİYİZ…

Hazreti Mevlana’nın ilk halifesi olan Şeyh Selahaddin Efendi, damadı Sultan Veled Hazretleri’ni çok severdi. Sultan Veled Hazretleri de Şeyh Selahaddin’i çok severdi. Babasına açamadığı gönlünü, kayınpederine açardı.

Gün geldi, Şeyh Selahaddin hızlı vereme tutuldu. O devirlerde de bu gibi hastalıklar insanı hızlıca ölüme götürürdü.

Sultan Veled Hazretleri kayınpederine ziyarete gittiği zaman, Şeyh Selahaddin bütün ağrılarını unutur ve temiz bir yüzle damadını karşılardı. Sultan Veled oradan ayrıldığı zaman yeniden ateş ve ağrılar Şeyh Selahaddin’i sarardı.

Bir gün muhabbet uzuyor, sancılar ve ağrılar Şeyh Selahaddin’i yakalıyor, yüzünün ifadesi değişiyor. Sultan Veled, kayınpederinde bir rahatsızlık olduğunu hemen anlıyor ve “Siz hastasınız Efendi baba, bunu bana niçin söylemediniz?” diye soruyor.

“Evet Veled, hastayım” diyor Şeyh Selahaddin, “yakında dünyaya veda edeceğim. Ama seni o kadar çok seviyorum ki, sen buraya gelince benden bütün hastalıklar gidiyor. Şimdi sohbet biraz uzadı, hastalık vücudumda yüz gösterdi.”

Sultan Veled bunu duyunca gözleri doluyor, ağlayarak, “Efendi baba” diyor, “Allah gecinden versin, sen bu alemden göçüp gidersen ben kiminle dertleşeceğim? Kime gönlümü açacağım? Seni nerelerde bulacağım?”

Şeyh Selahaddin, “Gam yeme Veled, gam yeme” diyor, “ben bu alemden göç ettikten sonra, belki üç ay geçer, belki üç sene… benim gibi biri seni severse ona sarıl, o benim. Çünkü biz, sevgiyiz.”

Hazreti Muhammed’in özü sevgidir. Evliyaullah’ın da özü sevgidir. Aynı muhabbeti, aynı sevgiyi, aynı sıcaklığı gösterirler. Sadece kap değişmiştir, özleri yine sevgidir…

Rubai:

“Aşk sizin sevimli, güzel bir dostunuzdur. Bu dost sizi fasih sözlerle, açık bir ifade ile çağırır, der ki:

Aşk, aşkı isteyenden esirgenmez. Bilhassa, bir güzel, bir güzeli severse sevgi ondan asla esirgenmez.”

MANEVİ MENKIBELER – 87

KUMDAN ZİNCİR…

Zamanın birinde bir Hükümdar, gençleri toplamış, “Sizden bir isteğim var” demiş, “hepiniz babanızı öldürürseniz bana en büyük hizmeti yapmış olursunuz. Ben de makamımı sırayla size devrederim.”

Gençlerin hepsi asi; makam, para hırsı ile babalarına kıymışlar. Ama bir tanesi babasına kıyamamış. 

Babası bakmış evladı çok üzgün, kıvranıyor, “Neden böyle kıvranıyorsun evladım?” diye sormuş.

“Hükümdar bizlerden babalarımızı öldürmemizi istedi. Ben sana kıyamam.”

“Ya senin başına bir bela gelirse?”

“Olsun, senin yoluna canım feda.”

Hükümdar yine gençleri toplamış, “Bu işi icra ettiniz, şimdi sizden bir isteğim daha var. Kumdan zincir yapmanızı istiyorum” demiş.

Gençler düşünmüşler taşınmışlar, kumdan zincir nasıl olur?..

Babası hayatta olan çocuk yine düşüncede, sıkıntıda.

Babası sormuş, “Evladım neden uyumuyorsun? Ne sıkıntın var?”

“Hükümdar bizden kumdan zincir yapmamızı istiyor.”

“Yat uyu, sabah sana bunun yolunu gösteririm.”

Çocuk uyumuş, sabah kalkıp babasının elini öpmüş, “Babacığım” demiş, “birazdan Hükümdarın huzuruna gideceğim, kumdan zinciri nasıl yapacağım?”

“Hükümdara dersin ki: Hükümdarım bize bir örnek gösterin, biz de ona göre uğraşıp yapalım, örneksiz nasıl yapalım?”

Bütün gençler Hükümdarın huzuruna gelmişler. Hükümdar sormuş, “Nerede zincirler?”

Hepsi boynunu bükmüş. Bizim delikanlı elini kaldırmış.

Hükümdar, “Ne var? Senin de elinde zincir yok!”

“Hükümdarım bu zinciri bizden istiyorsunuz ama bize bir örneğini göstermediniz ki, uğraşıp yapalım.”

“Sen bu sözü nereden öğrendin?”

“Kendimden.”

Hükümdar, “Hayır, doğru söyle. Sen babanı öldürmedin değil mi?” diye üsteleyince, çocuk, “Evet öldürmedim” diye itiraf etmiş.

“Neden?”

“Çünkü babama sana olduğu kadar saygım var.”

“O zaman ben öldükten sonra vekaletimi sana veriyorum, diğerlerinin hepsini kılıçtan geçirin!..”

Bakın nasıl bir sınavdan geçiyor. O yücelerin her zaman faydalı bir sözü olur.

Anne babalar evlatlarına rüşvetsiz dostturlar. Hiçbir menfaat beklemezler. Bir güler yüz, tatlı dil isterler ve çocuklarının en güzel, en aydın, en zeki olmalarını isterler.

Anne babaya yapılan saygısız davranışlar, kötü hitaplar çok çirkindir. Bir gün gelir iş işten geçer, çok pişman olursun. Pişman olmadan önce her şeyi düşünerek yap. 

İnsan bir düşünürdür. İnsandan düşünce alınırsa, geriye sadece deriyle kemik kalır. İnsan neyi düşünürse bakışı da orayadır. Güzel şeyler düşünmek varken, neden hem sana, hem de topluma zarar verecek, üzücü şeyler düşünürsün.

Her zaman genç kalmayacağız, gün gelecek yaşlanacağız. Bugün onlara olan, yarın da bizim başımıza gelecek…

Onun için saygıdan, sevgiden yana olalım; ne kimseyi incitelim, ne de kendimiz incinelim.

MANEVİ MENKIBELER – 86

SEN MERKEZDEN KONUŞTUN…

Halvetî tarikatının üstadı Sümbül Efendi devrinde, Muslihiddin isminde iyi bir hekim çok kişiye şifa verirmiş, boş zamanlarında Sümbül Efendiye gelir, müritleriyle nasıl muhabbet ettiğine bakar, çok duygulanırmış.

Bir gün demiş ki: “Efendi, senin cemaatin her gün artmakta. Benim cemaatim hiç artmıyor.”

“Sen ne iş yaparsın?”

“Ben hekimim.”

“Sen hastaya şifa verirken, karşı taraftan dünyalık alır mısın?”

“Evet, alırım.”

“Onun için sende cemaat toplanmaz. Ben ise Hakk’ın büyüklüğünü hiçbir menfaat gözetmeksizin sunarım. Onun için cemaat gelir, ruhî gıdasını alır, buradan doyumsuz ayrılır.”

O akşam Muslihiddin Efendi bu sözlerin muhakemesini yapmış, ertesi gün erkenden Sümbül Efendi’ye koşmuş.

Çıkmış huzuruna, selam vermiş, “Beni evlatlığa kabul eder misin?” diye sormuş.

“Sen bana baba dersen, ben de sana evlat derim.”

İkrar vermiş, Sümbül Efendi’nin evladı olmuş. 

Gün gelmiş, Sümbül Efendi hastalanmış. Günleri sayılı, Hakk’a yürüyecek. Müritlerini karşısına almış, en kıdemliye sormuş, “Erenler, yakında Hakk’a yürüyeceğim. Size bu alemde Allahlık verilse ne yaparsınız?”

“Allah gecinden versin Efendim, bize böyle bir rütbe verilirse, çalışırız, bütün alemi İslâm ederiz.”

“Güzel, Allah senden razı olsun…”

Öbürünü çağırmış. Daha sonra bir diğerini, hepsi birbirine yakın cevaplar vermişler. Sıra Muslihiddin Efendi’ye gelmiş.

“Erenler, sana Allahlık verilse, bu alemde ne yaparsın?”

“Bir hükümdar giderse yerine bir hükümdar getiririm, bir hoca giderse yerine bir hoca, bir papaz giderse yerine bir papaz, bir sarhoş giderse yerine bir sarhoş, bir topal giderse yerine bir topal, bir marangoz giderse yerine bir marangoz…” başlamış saymaya. Ne varsa bu alemde, gidenlerin yerine aynısını getirmiş.

Sümbül Efendi, bu cevap üzerine, “Evladım” demiş, “ben sana mânen soyunuyorum. Çünkü sen merkezden konuştun, dünyanın düzenini bozmadın.”

Bundan sonra Muslihiddin Efendi, Merkez Efendi olarak anıldı. Merkez Efendi’nin dünyevî hekimliği para etmedi ama her şeyin üstünde manevî bir hekimliğe sahip oldu.

Bütün dava Hakk’ı istemek, Hakk’ı bulmak, O’nunla yaşamak, O’nu yaşatmaktır. O’nu bulduktan sonra her şeyi bulmuş oluruz, her işimiz kolaylaşır. Hakk’ı bulamadın mı, dünyalar senin olsa sen boşlukta sayılırsın. O da insan dışında değildir. Bizler bir aynayız. Temiz bir iman, temiz bir aşkla bakıldı mı gün gelir, siz O olursunuz.

Beyit:

“Ey insan! Ne gördüysen bu alemde senden dışarı değil.

Ne istersen iste, kendinde iste; çünkü sen her şeysin…”

MANEVİ MENKIBELER – 85

DOĞRU YUNUS’UM DOĞRU…

Yunus Emre, Taptuk Emre’nin dergahında otuz sene kadar hizmet ediyor. Bir şeyler görmeyi bekliyor, ama göremeyince, “Dervişler dergahından uzaklaşayım, biraz iş yapmaya çalışayım” diye düşünerek dergahtan uzaklaşıyor. Dağa çıkıyor, şehire inip satmak için odun toplamaya başlıyor.

Bir gün tekkenin kapısının önünden geçerken içi rahat etmiyor, duvardan tekkenin bahçesine bir iki odun atmak istiyor.

Bahçeye atmaya kalktığı odunların arasında eğriler de varmış. İçerden Taptuk Emre sesleniyor, “Doğru Yunus’um doğru, buraya odunun eğrisi dahi girmez.”

Neyse, odunculuğu bırakıyor, başka bir iş bulmaya giderken, yolda iki zatla karşılaşıyor. Hal, hatır soruşuyorlar, arkadaş olup yola koyuluyorlar.

Yolda karınları acıkıyor. İçlerinden birinin erzağı varmış, “Oturup lokma edelim” diyorlar. Erzağı açıyorlar, beraber yiyorlar. Erzağını paylaşan zat şükür için duada bulunuyor.

İkindi vakti de diğer arkadaşın erzağını bölüşüyorlar. O da şükür duasında bulunuyor.

Akşam olunca sıra Yunus Emre’ye geliyor, soruyorlar Yunus’a, “Kardeş sende bize ikram edecek bir şey yok mu?”

Yunus’da hiç erzak yok. Dua da bilmiyor. Zora düşüyor Yunus, bir kenara çekiliyor. Kaldırıyor ellerini, “Ya Rabb” diyor, “bu zatlar kimin yüzü suyu hürmetine duada bulunuyorlarsa, ben de o zatın yüzü suyu hürmetine münacatta bulunuyorum. Allah’ım beni utandırma, bir yerden rızık ihsan et.”

O sırada bir atlı geçiyor. Yunus’un arkadaşlarını görüp duruyor, selam veriyor, “Rızkınız var mı?” diye soruyor.

“Yok.”

“Kaç kişisiniz?”

“Üç.”

Atlı, üç kişilik rızık bırakıp gidiyor.

Yunus, münacattan geliyor, bakıyor ki arkadaşları sofra açmışlar, “Nereden geldi bu rızık?” diye soruyor.

“Bir atlı geldi, bunları bırakıp gitti. Yahu sen nasıl bir duada bulundun, kimin yüzü suyu hürmetine dua ettin?”

“Ben dua bilmem” diyor Yunus, “kardeşlerim kimin yüzü suyu hürmetine dua yapıyorlarsa, o zatın yüzü suyu hürmetine beni utandırma, dedim.”

“Sen biliyor musun, biz kimin yüzü suyu hürmetine dua yapıyoruz?”

“Yok.”

“Bir Yunus vardı. Biz onu görmedik ama çok duyduk. Taptuk Emre’nin otuz sene hizmetinde bulunmuş, sonra oradan uzaklaşmış. Nerelere gitti bilmiyoruz. O, Allah’ın sevgili bir kulu idi. Biz duayı onun yüzü suyu hürmetine yapıyoruz.”

Bakın halk Yunus’u bilmiş, Yunus’un hiçbir şeyden haberi yok. 

Bunu  duyar duymaz izin istiyor, kimliğini de ortaya çıkarmıyor, hemen oradan ayrılıp, şeyhinin bulunduğu yere dönüyor.

Yunus dergaha geldiğinde, şeyhanne iki bakraç su almış bahçeden, eve girecek. Yunus hemen koşuyor şeyhannenin elinden bakraçları alıyor. 

Şeyhanne, Yunus’u görünce şaşırıyor, “Aa! Yunus hayrola?”

“Düşündüm, taşındım buradan başka bir yer bana haram, geri döndüm. Efendi Hazretleri nasıl?”

“Sen buradan ayrıldıktan sonra, senin hasretinden gözleri görmez oldu.”

“Görüşebilir miyim?”

“Sen halvet odasının eşiğinde yat. O birazdan abdest almaya kalkar, gözleri görmediği için, senin sırtına basar. O zaman ‘Bu kimdir?’ diye sorar. Ben, ‘Yunus’tur’ dediğimde, eğer ‘Bizim Yunus mu?’ diye sorarsa, demek ki seni gönlünden çıkarmamış, hemen kalk sarıl, elini öp. Ama eğer derse ki, ‘Hangi Yunus?’ demek ki gönlünden düşmüşsün, yapacak bir şey yok…”

Yunus, eğiyor başını, “Eyvallah” diyor, yatıyor şeyhinin kapısının eşiğine.

Bir vakitten sonra Taptuk Emre dışarı çıkıyor, Yunus’un sırtına basıyor, hanımına sesleniyor, “Hanım, kimdir bu?”

“Yunus.”

“Bizim Yunus mu?”

“Evet.”

Yunus hemen kalkıyor, şeyhinin eline sarılıyor, öpüyor.

İşte Yunus Emre, asıl kimliğine vakıf olduktan sonra, perdeler kalkıyor, gönlünden o güzel seslenişler dile geliyor…

Beyit:

“Eğri ağaç doğrulur, Tanrı’yı gösterir… 

‘Kökü yerdedir dalları budakları gökte!’..”

MANEVİ MENKIBELER – 84

BÜTÜN MUHABBETİ BENİMLEYDİ…

Bir derviş, dertleşmek için kimseyi bulamıyor, hep dem alıyor, kendi iç aleminde Hazreti Muhammed’le Hazreti Ali’yle muhabbet ediyor.

Bir gün demi biraz fazla kaçırıyor ve meyhaneden eve doğru dönerken kendinden geçiyor, kaldırımın kenarına yığılıyor.

O sırada oradan geçmekte olan bir müftü, dervişi tanımadığı için, “Puh!” diyor, “Yazıklar olsun, hiç insan bu kadar içer mi? Halka kendini rezil eder mi?” Ve tükürüyor dervişin yüzüne.

O gece müftünün rüyasında Hazreti Muhammed yüzü asık bir şekilde tecelli ediyor. Müftü, “Aman ya Resulallah, senin muhabbetinle ailemi geçindirdim. Senin o nur yüzünle kendimi ayakta tutuyorum. Niçin bana asık yüzle çıkıyorsun?” diye onunla konuşması için yalvarıyor.

Birkaç gün aynı rüyayı görüyor ama Hazreti Muhammed hiç konuşmuyor.

En sonunda Hazreti Muhammed, “Hiç utanmadan sen benim yüzüme tükürdün. Bir de benden güler yüz istiyorsun,” diyerek sessizliğini bozuyor.

“Aman ya Resulallah, ben nasıl yaparım öyle şey, ben nasıl senin yüzüne tükürürüm!”

“Filan yerde ben kendimden geçip yere düşmüştüm. Sen yüzüme tükürdün. Ayrıca hakaretli bir dil de kullandın. Benim güler yüzüme tekrar nail olman için o kişiyi bulup, onun gönlünü alacaksın ve sonra benim yüzüme nail olacaksın. Çünkü o kişinin bütün muhabbeti benimleydi. Beni kimseye anlatamadığı için dem aldı. Benim muhabbetim onda taştı, sonunda da yıkılıp gitti.”

Bunun üzerine müftü, sabah uyanır uyanmaz kalkıyor o dervişi aramaya gidiyor ve onu meyhanede buluyor. Hemen masasına gidiyor. Derviş müftüyü görünce şaşırıyor. Müftü selam veriyor, o da selamını alıyor.

Müftü, “Ben sana karşı büyük bir hatada bulundum. Senin beni bağışlaman için geldim.”

“Sen bana karşı nasıl bir hata yapabilirsin?”

“Sen farkında değildin. İçkili bir anında ben senin yüzüne tükürdüm. Böyle yaptığım için çok yüksek yerden darbe yedim, Hazreti Muhammed’den. Eğer sen beni affetmezsen, O da beni affetmeyecek.”

Derviş, bunu duyunca gözyaşları döküyor. Çünkü sırrı çıkıyor meydana.

Müftü, “Bütün malımın yarısını sana vereceğim, seni kendime arkadaş edeceğim ve ben nereye gidersem seni de oraya alacağım” diye söz veriyor ve dervişle arkadaş oluyorlar. Sohbetlere beraber gidip, beraber oturuyorlar. Derviş, Resulallah’ı zikretmeye arkadaş bulduğu için, dem almaktan da vazgeçiyor.

Bütün Evliyaullah, hepsi Hazreti Muhammed’in manevi kardeşleridir. Biri anıldığı zaman hepsi anılmış sayılır. Çünkü bir ağacın meyveleridirler, bir manâyı taşırlar, bir güzelden söz ederler. Bu yüzden onlara kim dil uzatırsa büyük hatalara düşmüş olur.